Anasayfa | Işımalar | Osman Ziya | İfade -i Meram | Yöntem Bilim | İnsan Bilim | Din-Fen | BTÖ | Yazılar | E-Posta | |
Aktif Kullanıcılar Aktif Konular Üye Listesi Takvim Arama Yardım Skins Kayıt Ol Giriş |
Yöntembilim | |
YöntemBilim Forumu | Yöntem Bilim | Yöntembilim |
Konu: ANLATIM ANLATIM ANLATIM( Kapalı Konu) | |
Sayfa 2 Sonraki >> |
Yazar | Mesaj |
osmanziya01
Yönetici Kayıt Tarihi: 29-Ekim-2009 Konum: İzmir Gönderilenler: 381 Hak Puan : 10 Kidem : 7 OrtalamaHak : % 100 Irtibar :2 |
Konu: ANLATIM ANLATIM ANLATIM Gönderim Zamanı: 18-Mayıs-2010 Saat 12:46 |
ANLATIM ANLATIM dizini içindeki dosyalar Konu?ma insanyn seslenmesidir. Derim ki yiyim varsa beslenme vardyr, beslenme varsa temizlenmede vardyr. Fakat insanda sadece beslenme yok seslenme dahi bulunur. Peki seslenme var ise ne olmalydyr ? Yanyt: Dü?ünme. Peki dü?ünme varsa ne bulunmaly dyr ? Yanyt: Yargylama. En ba?a dönelim; seslenmeden önce ne olmalydyr. Yanyt: Yönelim. ?imdi bunu iki satyr olarak yazalym ve ondan paralel bir çizgi kuralym. Yiyim-Beslenme-Temizlenme: Yönelim-Seslenme-Dü?ünme: YARGILAMA Bu satyrlary ?öyle bir çizgiye dönü?türebiliriz: . - . - . . - . - . - . Bu paralel çizgide yargylama noktasy bo?lukta kaldy peki onun bo?lu?u yani kar?y noktayy ne ile dolduraca?yz ? Yanyt: SUSMA Pareleli yeniden çiziyoruz: Yiyim-Beslenme-Temizlenme: SUSMA Yönelim-Seslenme-Dü?ünme: YARGILAMA Konu?ma söyleme ve dinlemedir.. Dü?ünme sorma ve yanytlamadyr. ?imdi biz burada bu dört i?i yaptyk. Sorduk ve yanytladyk, ben yazdym yani söyledim siz okudunuz yani dinlediniz. Sure-i Rahman ?öyle dört tümceyle ba?lar. ErRahman-AllemelKur’an-Halakalinsane-AllemehülBEYAN. Rahman olan Kur’any ö?retti, insany yaratty, ona beyany ö?retti. Bu tümcelerden ilk üçü metafizik bir anlatym ve sonuncusu parapsik bir anlatym.. Biz son tümce üzerinde duraca?yz. Rahman olan Allah insana “anlatym” denilen beyany ö?retti, tümcesini ele alaca?yz. Bizler insana ö?retilen anlatymy kullanyr ve ondan yararlanyryz. Fakat bu hazyr buldu?umuz özelli?in nereden kaynaklandy?yny fazla sormayyz. Sadece ana dilimize kadar iner ötesini görmeye dü?ümüz belki gücümüz yetmez. Ana dilimizi anneden ö?rendik; o da ulusundan ö?rendi; o da toplumdan ö?rendi; o da uygarlyktan ö?rendi; o da insanlyktan ö?rendi.. peki “insan” kimden ö?rendi ? Ynanyrym ki tek ba?yna insan yoktur. Ynsanlyk vardyr. Ynsanlyk eril ve di?il ile ki?i ve kamu dörtlüsünden olu?ur. Bu dörtlüyü olu?turan ve i?leten de “anlatym”dyr. Osmanziya’nyn yazylaryny okuyorsanyz iki ?ey dikkatini çekmi?tir: Birincisi böyle anlady?ynyz ya da anlamakta zorlandy?ynyz gizemli düz yazylar. Ykincisi yöntembilimsel analiz dedi?im özgün geometrik ve grafik tasarymlar. Bu da ortaya iki tür anlatym ortaya koyuyor: kapaly yazylar ve bulanyk tablolar. Yazylar tablolary çevirmeye ve anlatmaya yönelik. Fakat yeterince açyp yansytmyyor. Çünkü bir tablo üzerinde uzun uzadyya durup ayryntyly anlatmyyor. Bunun birkaç sebebi var. Birincisi aly?kanly?ym ve tembelli?im. Ykincisi, bu i? için yeteri kadar zamanym bulunmayy?y. Üçüncüsü içerik verme kaygym olmady?yndan bu i?e önem vermeyi?im. Dördüncüsü yazylarymy okuyan ve sorusuyla okudu?unu belli edenlerin yok denecek azly?y. Ancak bir versiyon numarasyyla yapylan tablolarymy syrasyyla izleyenlerin kapaly ve gizemli yazylarymdan çok daha bilgi, y?yk ve aydynlyk alacaklaryna inanyyorum. Çünkü merak ile bakyldy?ynda kutulardaki ba?lantylar dü?ünce ba?lamlary olu?turacak. Bütün bunlara ra?men zaman zaman bir KONU’yu tablolarla birlikte ayrynty bir ?ekilde anlatmaya çaly?yyorum. Bunlara bile okuyucu tepkisi gelmiyor. Bu yakynmaly ANLATIM’ymdan elbette okuyuculary suçlama ANLAMI çykarmamaly. Duyurmak, bildirmek, ö?retmek, konu?mak, “anlatmak” gibi tanymak, bilmek, ö?renmek, dü?ünmek, “anlamak”ta kolay de?il… Çünkü yazma ve okuma boyut boyut… Sözcüklü, sesle-ünle ve yazyyla-süsle yapylan bir okuma-yazma var. Kainattaki gösterge / i?aret ve görüngü / delalet ile yapylan bir ANLATIM var. Evrenden ba?ka Kur’an’yn ve insanyn dahi bir dili var. Yaratan bütün bu dillerle insan ile konu?ma ve anlatym yapar. Anlayan anlar, anlamayana da sonra elleri ve ayaklary anlatacaktyr. Akylly olmak anlatymy ?imdi anlamaya çaly?maktyr. Allah sizi ve bizi sözü duyan ve en iyisine uyanlardan etsin. Amin. Düz yazylarymyn altynda imza olarak ?u tümceyi kullanyrym: “Sentaks / sözdizimsel / BEYANÎ eksikliklerim VE semantik / anlambilimsel / MAANÎ yetersizliklerim” için düz yazydan özür dilerim Bu tümceler mutlaka dikkatinizi çekmi?tir, çünkü sürekli yineleniyor. Peki bu anlatymyn ne anlama geldi?ini ve niçin sürekli yinelendi?ini Hiç dü?ündünüz mü ? Sentaks ANLATIM demektir. Semantik ANLAM demektir. Sözdeki bu iki katmanyn sürekli göz önüne konulmasyndan maksadym yeni bir anlam sürücüsü sunan ve özgün anlatym aygyty olan yöntembilimsel analizin reklam ve propagandasyny yaparken düz yazymdaki yetersizlikler için okuyandan özür dilemektir. Fakat bundan ba?ka önemli bir uyaran olarak sözde bu iki katmanyn varly?yna ve iki tabakanyn bulundu?una okurun dikkatini çekmektir. Aslynda bütün yazylarymda iki ayry nesneyi vurguluyorum: Anlatym denilen biçim-lendirme, anlam denilen tasarym-lama. Sekil’e ve Suret’e biçim ve tasarym dedi?imi beni izleyenler bilir. Bilmeyenlerde ?imdi en azyndan adyny ö?renecektir. Günü gelir anlamyny da bilir. Günü gelir ba?kalarynda anlatyr. Yukarydaki anlatymy iki paralel çizgi olarak gösterirsem: Biçim \ Sentaks / sözdizimsel / BEYANÎ \anlatym Tasarym \ semantik / anlambilimsel / MAANÎ \ anlam Anlamsyz anlatym veya anlatymsyz anlam olur mu ? Tasarymsyz biçim veya biçimsiz tasarym olur mu ? Bu sorular ?u zor sorunun muadilidir: Dilsiz dü?ünce olur mu, dü?üncesiz dil olur mu ? Dil ve dü?ünce birbirinden ayry da olabilir, ayny da olabilir ya da bir ve ayny nesnenin iki ayry yüzü de olabilir… Diyeceksiniz ki biz kolay olan sorularla u?ra?alym, Böylesi zor sorularyn zaten bize bir yarary bulunmuyor. Bunlarla eli bo? ve gönlü ho? zevat u?ra?yr… Herkesin gününü dolduracak a?y ve dinini unutturacak i?i varsa meraky tahrik etmek, tefekkür te?vik etmek meraky a?k derecesine getirmek, tefekkürü tezekkür mertebesine çykarmak.. ilmi çaly?tyrmak ve iradeyi i?letmek için elinden ve dilinden geleni yapmakta eli bo?laryn görevi ve gönlü ho?laryn i?levidir. Fakat onlara gerek kalmadan herkesin içinde doyumsuzlu?un kökeni, görme ve gösterme tutkunlu?unun temeli, yetkinlik arayy?ydyr. Bu öz-ne her ?eyin kayna?yna eri?meye çaly?yr ve bizi onunla bulu?maya ça?yryr. Duygu ve duyumlaryn bu sultanynyn ANLATIMINA kulak vererek dilek ve dü?üncelerin bu esrarynyn sesinin ANLAMINI dinlemeliyiz. Belki anlatym hakkynda yazacaklarymyz bu i?te bize bir kolaylyk sa?lar. Sa?lycakla kalyn. OSMANZYYA Sentaks / sözdizimsel / BEYANÎ eksikliklerim VE semantik / anlambilimsel / MAANÎ yetersizliklerim için düz yazydan özür dilerim . NOT: Evet, aslynda benim kullandy?ym sistemde cümleye, kelimeye hatta harfe de ihtiyaç yok… http://groups.yahoo.com/group/BAKARA/ http://groups.yahoo.com/group/oku-ikra/ http://groups.yahoo.com/group/yontem-bilim/ http://groups.yahoo.com/group/insanbilim/ http://sites.google.com/site/yontembilim/ http://sites.google.com/site/insanilim Düzenleyen osmanziya01 - 23-Aralık-2010 Saat 05:59 |
|
BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir
|
|
osmanziya01
Yönetici Kayıt Tarihi: 29-Ekim-2009 Konum: İzmir Gönderilenler: 381 Hak Puan : 10 Kidem : 7 OrtalamaHak : % 100 Irtibar :2 |
Gönderim Zamanı: 18-Mayıs-2010 Saat 17:51 |
ANLATIM-00 Anlatymy ?u diyagram ile ba?lattyk: Anlatym KONU Anlam Konu?ma; söylemesi ve dinlemesi ile bir konunun anlatymydyr. Bu konu?manyn bir “KONU” su olur. Bunun da bir anlamy bulunur. Aksi halde konu?mak ve anlatmak abes ve bo?una yani anlamsyz olurdu. “Anlatym” sözcü?ünü konu kelimesinin üstüne, zahir oldu?undan, yerle?tirdim. “Anlam” kelimesini konu sözcü?ünün altyna, batyn oldu?undan, yerle?tirdim. Çünkü anlatym terimlerle yapylyr, anlam ise kavramlarla yapylyr. Terim yazyly veya sesli olarak ibare edilir, algylanyr. Kavram özde?lik veya kar?ytlykla ifade edilir, anla?ylyr. Algylamak “dy?aryda” zahire ili?kin oldu?undan ANLATIM ard zamanly yatay çizginin üstüne yerle?tirildi. Anla?ylmak “içeride” batyna ili?kin oldu?undan ANLAM ard zamanly dikey çizginin altyna yerle?tirildi. Bu durumu diyagramda ?öyle gösteriyoruz. Terim ANLATIM KONU ANLAM Kavram TERYM, te?his edilen / tanynan karakterler ve ?ekillerdir. KAVRAM, tarif edilen / tanymlanan hadler ve suretlerdir. ?ekiller maddi biçimlerdir, suretler manevi tasarymlardyr. Bu nedenle biçimsel terim kelimesinin üstüne TANI sözcü?ünü yerle?tirdik. Tasarymsal kavram kelimesinin altyna TANIM sözcü?ünü koyduk. Bu durumda diyagram a?a?yda hale geldi: TANI Terim ANLATIM KONU ANLAM Kavram TANIM Böylece bu diyagram ve a?a?yda tablo ile konu?mada kullanylan sözcüklerin, anlamda kullanylan kavramlaryn ve anlatymda kullanylan terimlerin varlyk katmanlary göstergelenmi? oldu. Bu kelimelerin hepside yukarydan a?a?yda do?ru altly üstlü DYKEY çizgi üzerinde toplandy. Dikey çizgi E? ZAMANLILIK gösterir. Yani sözcük söylendi?i anda hem kavram hem terim birlikte olur, hem tanym hem tany beraber bulunur. Terimlerin tanylaryyla anlatym dillendirilir. Kavramlaryn tanymlaryyla anlam dile getirilir. Böylece söyleme ve dinleme ile konu?ma gerçekle?tirilir. Bu e? zamanly DYKEY çizgiye kar?ylyk birde ard zamanly YATAY çizgi bulunur. Bunun diyagramyny ?öyle gösteriyorum. Ad KONU Özne Konu?mada kullanylan sözcükler iki temelli olarak bölümlenirler. Birincisi tür ve çe?it olarak ikincisi görev ve i?lev olarak. Tür olarak sözcükler; ad, syfat, zamir, eylem, zarf, edat olarak sayylyr. Görev olarak sözcükler; özne, yüklem, nesne ve tümleç olarak sayylyr. ?imdi bunlary yerle?tirirken türe mi öncelik tanymalyyyz yoksa göreve mi ? Tür olarak yalyn bir adlandyrma var, görev olarak karma bir yapylandyrma. Yalyna öncelik tanysaydyk, yerle?tirmede sa?a öncelik verdi?imizden, “Ad” sözcü?ünü sa? tarafa yazmamyz lazym gelirdi. Fakat bir türe de?il göreve öncelik tanydyk ve sa? yana “özne” yi yerle?tirdik. O zaman niye göreve ve i?leve öncelik tanyyyp sa? yana “özne”yi yerle?tirdik ? Bunun nedenini ve gerekçesini göstermeliyiz. Ancak bundan önce yatay çizgiyi tamamlamalyyyz. Eylem Ad KONU Özne Burada ad, eylem ile e?le?tirildi. Özne yüklem ile e?le?tirildi. Konu'nun öznesinin ady varsa, konu'nun yükleminin de eylemi vardyr.
?imdi KONU sözcü?ünden önce neden özne-yüklem çiftinin yerle?tirildi?ine bakalym. O zaman ?u sözlerime a?a?ydaki ?emaya bakarak gerekçeyi görün: Ad, terim’dir; eylem, tany’dyr. Özne, kavram’dyr, yüklem, tanym’dyr. GÖRDÜNÜZ MÜ ? Yani burada dikey ve yatay çizgileri birle?tirdim. Ve tabloda ÖZNE-YÜKLEM kalybyna öncelik tanydym. Türkçenin sözdizim / anlatym / sentaks kurallaryna göre tümcenin kalybynda özne önce gelir sonra yüklem gelir. Bu durumda yukarydaki diyagramy ?öyle de yapabilirdik. Eylem Yüklem KONU Özne Ad Belki böyle gösterim daha do?ru olabilirdi Ancak burada görev ve i?lev temelini öne, tür ve çe?it temelini arda yerle?tirdik. Belki bununla dilde bütünün parçalardan önce geldi?ine i?aret etmi? olduk. Bu yazynyn anlatymy ile dile getirmede kullanylan word / kelime / sözcük’lerin çözümlemesi yöntembilimsel analiz ile yapylmy? oldu. Yöntembilimsel analizi gösteren tablo ile de analitik düzlemin mantyksal kullanymy da örneklenmi? bulundu. Bu anlatymyn konusunu tablonun ba?ly?ynda görebilirsiniz. Sa?lycakla kalyn. OSMANZYYA Sentaks / sözdizimsel / BEYANÎ eksikliklerim VE semantik / anlambilimsel / MAANÎ yetersizliklerim için düz yazydan özür dilerim Düzenleyen osmanziya01 - 27-Mayıs-2010 Saat 10:37 |
|
BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir
|
|
osmanziya01
Yönetici Kayıt Tarihi: 29-Ekim-2009 Konum: İzmir Gönderilenler: 381 Hak Puan : 10 Kidem : 7 OrtalamaHak : % 100 Irtibar :2 |
Gönderim Zamanı: 20-Mayıs-2010 Saat 23:52 |
ANLATIM-01 Anlatym-00 yazysyny ?u diyagram ile bitirmi?tik: TANI Terim ANLATIM EYLEM AD KONU ÖZNE YÜKLEM ANLAM Kavram TANIM Böylece anlatyma ili?kin anlam çerçevesinin (+) arty eksenini olu?turduk. Bu yatay ve dikey çizgilere ARA’lar adyny veriyorum. Bunlary (+) ARTI i?aretiyle gösteriyorum. Bu ara’lar ile dört tane ALAN meydana geliyor. Bu alan’lary da (x) ÇARPI i?aretiyle gösteriyorum. Bu yazyda bu alanlary konu?aca?yz. Bu alan konusuna girmeden evvel a?a?ydaki tabloya bakarak bu alanlaryn nasyl dolduruldu?unu önce bir görünüz. Ayryca tabloyu size diyagramlar halinde parça parça sunaca?ym. TANI sözcü?ünün iki yanyna Biçim ve Açykça-lama kelimeleri yazylmy?. TERYM sözcü?ünün iki yanyna Biçem ve Dizim kelimeleri yazylmy?. KAVRAM sözcü?ünün iki yanyna Bilim ve Yöntem kelimeleri yazylmy?. TANIM sözcü?ünün iki yanyna Açyla-ma ve Tasarym kelimeleri yazylmy?. KÖ?ELERDE böylece YUMURTALAR VE KUTULAR’dan ibaret ALAN’lar doldurulmu?. Bu yumurta ve kutularla ?u denilmek istenilmi?; SOL üst kö?ede, ÜSLUP ?ekildir, biçimdir. SA? alt kö?ede, USUL surettir, tasarymdyr. SA? üst kö?ede, KALIP tasrihtir, açykça-lamadyr. Sol alt kö?ede, YLYM te?rihtir, açyla-madyr. ?imdi burada üslubun, usulün, kalybyn ve ilimin sadece ady var, anlamy yok. Hatta ?ekilin, suretin, tasrihin ve te?rihin de yine terimleri var tanymlary yok. Y?te bu olmasy gereken tanymlar, sözcüklerin anlatym çerçevesinde bulunduklary yerden çykarylmalydyr ve birlikte çykarmalyyyz… çykarmalyyyz ki bu tablo bir anlatym aygyty olsun. E?er sorun sadece Arapça terimi sorunu olsaydy bunlaryn Türkçelerini de yazdym anlama sorunu ortadan kalkardy.. E?er hepimiz Türkçe ö?retmeni olsak ya da Üniversite dil bilim tahsili yapmy? olsa idik acaba ANLAMA sorun yine devam eder mi idi ? Evet! Çünkü terim sorunu, kavrama ve anlama sorunu bitse bile anlatym sorunu bitmez. Zira bir anlamyn bin anlatymy yapylabilir. Bunun terside do?rudur, bir anlatymyn bin anlamy olabilir. Demek anlam-ak ve anlat-mak dünyanyn en zor i?idir. Y?te yöntembilimsel analiz bu i?e bir nebze kolaylyk getirebilir. Bir hakikati hikaye ederken çok yönlü ve yanly etkilerden kurtulamayyz. Cümlenin maksudu bir olabilir ama rivayet muhtelif olur. Yhtilaf ise kary?tyryr. Y?te yöntembilimsel analiz bize bu anlatymda biraz daha açyk ve seçiklik kazanyr. Anlatym tablosunun alanlaryndaki terimleri farkly bir ?ekilde yerle?tirebiliriz. Hatta tablonun iskeletini olu?turan aralaryny dahi farkly bir surette kurabiliriz. Buna ra?men bu tabloyu doldururken öyle nesnel ilkelere ve genel ölçütlere yerle?tirme yapabilmeliyiz ki bu tabloyu ortak olarak kullanylmaly ve mü?terek bir dil haline getirilmelidir. Y?te yöntembilimsel analizi ö?renerek kullanmayy ve ondan yararlanmasy kafasyna koyanlar bu tablonun ara (+) ve alan (x) çatysyny da oraya yerle?tirmelidirler. Bu hemen öyle kolayca sa?lanamaz ve çabucak gerçekle?mez. Uzun bir deneme, çaba ve çaly?mayla aly?ylabilir ve yerle?ebilir. (+) ve (x) ‘nin ibare etti?i koordinatik eksenleri ve alanlary zaten biliyorsunuz. Benim icad etti?im bir ?ey de?il.. Ortaokul tahsili yapmy?sanyz matematik dersinde zaten gösterilmi? ve anlatylmy?tyr. Sayylar ve çizgilerle uygulamasyny daha yapmy?synyzdyr. Fakat burada rakamlar ve ?ekiller yerine terimler ve kavramlar kullanaca?yz. Sözcüklerden, terimlerden, kavramlardan resimler ve tablolar yapaca?yz. Tümcelerin dile getirdi?i , sözlerin ifade ve ibare etti?i , yargylaryn dillendirdi?i söz-diziminin / beyanyn / sentaksyn her dile özgün bir KALIBI vardyr. Bu kalyp ve dizim o ulusun belle?inde yerle?mi? ve kültüründe aly?ylmy?tyr. Bizim Güzel Türkçe’mizde “özne” önce dizilir; “yüklem” sonra gelir. Bu dizim ve kalyby KONU sözcü?ünün sa?ynda göstermi?tik, tabloya bakyn. Y?te bu “kalyp” sözcü?ünü sa? ÜST kö?eye yerle?tirdim. Elbette kalyba ili?kin söylenecek sadece özne-yüklem ikilisinden ibaret de?il ba?ka sözler, bilgiler ve kurallar var ayryntyya girmiyorum. Y?te bu kural ve kalyplara ba?vurulmazsa, söz-dizim yapylaryna uyulmazsa cümlede dü?üklükler ba? gösterir. Buna ba?ly olarak anlam kayyplary olur. Y?te bu kalybyn do?ru, açyk ve seçik olmasyna SARAHAT denilir. Sarih bir cümle yaparak ve düzgün bir tümce kurarak meramy anlatmaya TASRYH etmek diyoruz. Yumurtaya kalyb’y ve kutuya tasrih’i yazdyk. Anlatymyn ZAHYR ko?ullaryndan olan bu kalyb ve tasrih sözcüklerini YUKARIYA yazdyk. Oysa batynda olan USUL VE SURET kelimelerini sa? ALT tarafa ve A?A?IYA yazdyk. Çünkü usul / yöntem dü?ünceye ili?kin tasarymlaryn mantyksal düzeni demektir. Dü?ünce ve tasarymlar ise kuramsal, görünmez ve tanym, kavram ve imgeleri içerir. Bu yüzden yöntem, içte, a?a?yda ve gizlide olarak gösterilmi?tir. Hangi konu veya kavramyn anlatym çerçevesini yaparsak yapalym mutlaka zahir olanlary üste ve yukaryya; batyn olanlary alta ve a?a?yya yerle?tirelim. Bu da yöntembilimsel analizin temel kalyby ve esasly kuralydyr. Tablonun üst ba?ly?yna bakyn; TÜMCE-YARGI-SÖZ yazyyor. “Allah büyüktür” YARGISINDA “Allah” lafza-i Celali savdyr, “büyüktür” terimi, kanyttyr. “Ahmet geliyor” TÜMCESYNDE “Ahmet” kelimesi ad’dyr , “geliyor” kelimesi eylemdir. “Sokrat insandyr” SÖZÜNDE “Sokrat” sözcü?ü özne’dir, “insandyr” sözcü?ü yüklem’dir. Sa? taraftaki SÖZ’ün altyna gelen sa?daki bütün kavramlaryn diyagramyna bakyn. Bu sa? çizgi yukaryda anlattyklarymy bir dikey hat olarak özetliyor. TASRYH Kalyp ÖZNE YÜKLEM usul SURET Bunlary tabloda da gördünüz mü ? Tablonun sa? ÜST yanynda ANLATIM tarafynda söz kalyby yer aldy?y gibi tablonun sa? ALT tarafynda ANLAM tarafynda sözün kalbi yer alyyor. Kalyp tasrih edilen düzgünlük oldu?u gibi kalp dahi tasavvur edilen do?ruluktur. Düzgün olursa kelam, açyk olur, do?ru olursa söz, seçik olur, diyebilir miyiz ? Diyemeyiz! Çünkü anlatyma etki eden KALIB VE USUL etmenlerinde ba?ka iki faktör daha var: USLÜB VE YLYM. Bunlary da sol tarafta görüyorsunuz. ?imdi sol tarafyn diyagramyny verelim: ?EKYL Uslüb EYLEM AD Ylim TE?RYH Sol ÜSTTEN ba?layalym: Üslup, biçem anlamyna gelir. Biçem ne demektir ? Kalyby tarif etmek kolaydy ama biçemi anlatmak böyle olmayacak. Edebiyatçy olanlar bunu benden daha iyi bilir fakat herkesin anlayaca?y bir dille dersem diyebilirim ki; uslüb yazynyn kalybynda ve anlatymynda ortaya çykan bir ?ekil ve tarzdyr. Bazy uslüblar âli olur, bazi üslüplar âdi olur. Bazy anlatymlar yüce olur, bazy anlatymlar güzel olur. Bazy diller argo olur, bazy diller zarif olur. Bazy konular bilimsel anlatylyr, bazy konular günlük dille anlatylyr. Bediuzzaman’yn da bir üslubu vardyr, Nutuk’ünda bir üslübu vardyr. Bu birbirinden ayry türlü anlatymlara ve çe?itli ?ekillere; uslüp / biçem denilir. Y?te bunun içindeki sol üst kö?ede USLUP, ?EKYL’dir dedim. Bunu sol ÜST tarafta gösterdim. Söz, özne ve yüklemden ibaret bir anlatym idi KONU sözcü?ünün sa? yanynda. Tümce, ad ve eylemden ibaret bir takym olarak KONU sözcü?ünün sol yanyna yazyldy. Sol yanda bulunan TÜMCE’deki sözcükler ya ad / isim olur ya da eylem / fiil. Uslüb / biçem, tümcedeki terimlerden can alan bir ?ekil ve biçimdir. Anlatymdaki terimlerin biçiminin özel haline “biçem” deniliyor. Bu biçem bize öyle bir tany veriyor ki bu anlatymy di?er anlatymlardan ayyryyoruz. Bu sözleri hep tabloya bakarak dillendiriyorum. Orada üstte yerle?tirilen terim, tany ve ?ekil sözcüklerini konu?uyorum. Burada edebiyat yapmyyor ve bir tür bilimsel faaliyette bulunuyorum. Fakat bu i? sayy ve niceliklerle yapylmady?y için tam bilim de olmuyor. Y?te bu kuramsal kurgulama ve geometrik anlatym yöntembilimsel analizdir. Gelelim sol ALT taraftaki TÜMCE’nin altyna. Burada YUMURTA’nyn içine bilim / ilim sözcü?ü yerle?tirilmi?tir. Söz-dizim ve Anlam-Bilim, bu iki tamlama anlatym yazysynyn çekirde?i idi. Yukaryda sentaks / beyan ile ilgilendik ?imdi semantik / maan söz konusu… Her tümcenin ta?ydy?y bir anlam, tümcedeki terimlerin yüklendi?i kavram var. Yki e? ya da kar?yt kavram yan yana geldi mi bir anlam olu?turur. Bu anlam ya bir tamlamadyr, ya da bir tanym olur. Her ikisi anlam ta?yr. Tamlama ve tanym öyle bir yary ya da tam bir tümcedir ki anlamy yüklenir. Y?te bu anlamy bilmek yani anlamak i?i, i?in altta kalan tarafydyr ki biz de buna TÜMCE ba?lykly sol tarafyn ALT kysmyna yerle?tirdik. Zihinde ve dü?üncede gerçekle?en tanymlama, ö?renme, bilme ve anlama anlam’lar ortaya çykaryr açyklamalara / izahlara, açylamalara / te?rihlere dayanyr. Biz burada izah yerine te?rih sözcü?ünü seçtik. Çünkü izah di?er ba?ka bir dörtlü ile nezdimde ba?ka bir anlam çerçevesi olu?turur. Tasrihi anlatmaya çaly?tykta te?rihi nasyl anlatalym ? Tasrih anlatym ile ilgili bir olaydy.. te?rih ise anlam ile ilgili bir olay. Bunu tablaya bakarsanyz görürsünüz. Diyagramyny vereyim. TANI TASRYH Terim ANLATIM EYLEM AD KONU ÖZNE YÜKLEM ANLAM Kavram TE?RYH TANIM Yani siz bir KONU’yu tasrih etti?iniz ne yapyyorsunuz, te?rih etti?inizde ne yapyyorsunuz bu ayry yer ve renkte tabloda görünüyor. Tasrih ANLATIM ile ilgili, te?rih ANLAM ile ilgili bir i?lem. Tasrihte sözün yapysyny ve kalybyny düzgün bir ?ekilde kurmak var. Te?rihte tümcenin içini ve yükünü bilimsel bir surette kurmak var. Tasrih anlatymyn biçimine ili?kin, te?rih anlamyn tasarymyna ili?kin. Bütün yargylary, sözleri, tümceleri tabloya bakarak söylüyorum. Ve oradaki kelimeleri kullanarak anlatym ?ekli ve anlam sureti diyorum. Yani dü?ünme ve dillendirmemde bir disiplin ve terbiye var. Bu önceleri insana zor gelen bir ?ablona ba?ymlylyk hissi verir. Tablo ki?inin zihnini baskylyyor ve özgürlü?ünü alyyor gibi görünür. Fakat anlam bütünlüklerini yakaladykça.. gördüklerinizin aslynda ördükleriniz oldu?unu anladykça özgürlü?ünüzü geri kazanacaksynyz. Bu kurdu?um tablo anlam ve anlatym olayyny ne kadar gösteriyor ? Anlatym çerçevesinde anlatyma ili?kin ne kadar ili?kiyi topluyor ? Belki ana-hatlaryny ve hepsini belki benim bilgimin synyrlary kadar! Fakat bildiklerimin için görsel ve nesnel bir resim olu?turmasy ve Anlatymymy ba?kalaryyla tarty?ma platformu vermesi beni a?yyor. Bundan sonra bir ve ayny ortak çerçevenin nasyl ba?ka konulary ta?yyabilece?ini, de?i?ik anlatymlary gösterebilece?ini ve farkly anlamlary sergileyebilece?ini bundan sonraki yazylarymda göreceksiniz. Sa?lycakla kalyn. OSMANZYYA ÖZÜR: Form editörünün yeterle olmamasyndan dolayy yazynyn ba?ynda ve sonundaki diyagramlarda ortada olmasy gereken sözcükler sa?a ve sola kaymy?tyr.
Lütfen a?a?ydaki tabloya bakarak terimlerin do?ru yerini görünüz. Düzenleyen osmanziya01 - 20-Mayıs-2010 Saat 23:53 |
|
BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir
|
|
kutlu aytug
Kıdemli Üye Kayıt Tarihi: 18-Ocak-2010 Gönderilenler: 170 Hak Puan : 0 Kidem : 5 OrtalamaHak : % 0 Irtibar :0 |
Gönderim Zamanı: 25-Mayıs-2010 Saat 20:19 |
Sn.Osman ziya
Yöntem bilime giri? kapsamynada bir konunun anlatymy ve anlamy ile ilgili yapty?ynyz açyklama ?üphesiz doyurucu. Ancak benim daha önce söyledi?im gibi konu ne kadar geni? olursa olsun. Açyklama mümkün mertebe kysa ve sade olmaly. Çünkü giri? mahiyetinde bir açyklama için fazlasy gerekmez. Ne zamanki bir kitabyn bölümleri mahiyetinde açyklamalara geçilir, i?te o zaman fazlasyna da ihtiyaç olacaktyr. Maksady bir çyrpyda iletmekte ayry bir maarifet elbet. Ama benim gibi muhataplar olursa tabii..
Benim için oldukça faydaly bir açyklama... Gerçekten çok istifade ettim ve te?ekkür ederim.
Açyklamana tenkitte bulunacak bir birikimim olmady?yndan, ?indilik bir ?ey diyemiyorum.
Ben zytlyk prensibine göre ?u syralamanyn daha do?ru oldu?u kanaatindeyim
Eylem-Yüklem-konu-özne-ad
Kutlu Aytug Düzenleyen kutlu aytug - 25-Mayıs-2010 Saat 20:26 |
|
ahmet
|
|
osmanziya01
Yönetici Kayıt Tarihi: 29-Ekim-2009 Konum: İzmir Gönderilenler: 381 Hak Puan : 10 Kidem : 7 OrtalamaHak : % 100 Irtibar :2 |
Gönderim Zamanı: 25-Mayıs-2010 Saat 22:33 |
Saygyde?er Aytug, Yanytynyz ve iltifatynyz için te?ekkür ederim. Anlatym yazysynda di?erlerinde olmayan ayryntyly dillendirmemi doyurucu bulmanyz beni sevindirdi ve ümitlendirdi. Ancak asyl yarary olacak istifadenin ?emalary bizzat kendinizin kurgulamasynda ve bunu yine kendinizce düzeltmelerde ya da ba?kalarynyn yapacaklary ele?tirilerde sakly oldu?unu unutmamak lazym. Nitekim bu güne kadar yapty?ynyz tablolarla bu ba?aryyy gösterdiniz. Katkynyz ve katylymynyz için te?ekkür ederim.
?imdi bu anlatym ba?lykly yazyya dizinin içindeki di?er tablolar hakakynda ayryntyly anlatymy
sürdürece?im. Ta ki bir ve tek ayny analitik düzlemin benzer ya da ba?ka konularda kullanylabildi?ini örnekleyerek yöntembilimsel analizin genel ve tümel bir anlatym
aygytyny oldu?unu görülsün.
Öncelik ilkesine göre syra belirtti?iniz ?ekilde dahi olabilir.
EYLEM - YÜKLEM // KONU // ÖZNE - AD
Ancak ba?ka bir maksady göstermek içinde tür özelli?inin yani ad ve eylemin bir tarafta, i?levi özelli?inin yani özne ve yüklemin ba?ka bir tarafta gösterilmesi de mümkün.
Anlatym maksadymyza göre bunlardan birini seçebiliriz.
.
Sa?lycakla kalyn.
Osmanziya Düzenleyen osmanziya01 - 25-Mayıs-2010 Saat 22:41 |
|
BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir
|
|
osmanziya01
Yönetici Kayıt Tarihi: 29-Ekim-2009 Konum: İzmir Gönderilenler: 381 Hak Puan : 10 Kidem : 7 OrtalamaHak : % 100 Irtibar :2 |
Gönderim Zamanı: 27-Mayıs-2010 Saat 16:53 |
ANLATIM-02 Bu yazyda tamamen de?i?ik bir anlatym tablosu verece?im. Ana diyagramy ?udur: Söz ANLATIM Anlam Tablonun ba?ynda KONU?MA bilgi KONU’su ve buyruk KOMUT’u içeren bir anlatym olarak gösterilmi?tir. Ortadaki ANLATIM teriminin Üstünde söz’ün DYZYM’i ve altyndaki anlam’yn BYLYM’i yerle?tirilmi?tir. Biz beyan olan söz dizimine SENTAKS, maan olan anlam bilimine SEMANTYK denildi?inden daha önce bahsetmi?tik fakat burada bu BYÇYM ve TASARIM hakkynda daha ayryntyly anlatymy resmedece?iz. Dediklerimizin özetini diyagramla ?öyle gösteriyoruz. Biçim SÖZ-DYZYM KONU ANLAM-BYLYM Tasarym A?a?ydaki tabloda yukarydan a?a?yya do?ru olan kutularda; biçim nedir, söz nedir, dizim nedir, tasarym nedir, anlam nedir ve bilim nedir anlatylmy?tyr. Fakat bu kutular tek ba?yna bir kâmil anlatymy yansytmazlar. Bunlaryn daha da anlamly hale gelmesi için kutulary simetrik olarak e?le?tirmelisiniz. Örne?in biçim kutusunu tasarym kutusu ile, dizim kutusunu bilim kutusu ile kar?yla?tyrmalysynyz. Ortadaki yumurtanyn içindeki söz teriminin altynda yazylanlary anlam teriminin üstünde yazylanlarla e?le?tirmelisiniz. Anlatymyn biçimine TÜMCE dedik, anlatymyn tasarymyna da BA?LAM dedik. Bundan böyle artyk söylenenlerin biçimi için tümce / cümle terimini kullanaca?yz. Yine bundan sonra artyk dinlenenlerin tasarymy için ba?lam / kaziye terimini kullanaca?yz. ?imdi tümce nedir ? Özne ve yüklemin birle?tirilmesiyle olu?an sözdür, diyebiliriz. Peki ba?lam nedir ? Yki kavramyn birbirine ba?lanmasyyla ortaya çykan anlamdyr, deriz. Anlatym ise, bu tabloya göre, hem söz hem anlam içeren bir iki katmanly bir yapydyr. Fakat tablo benim söylediklerimden fazla bir dillendirme yapyyor e?er onu izlerseniz. Tablonun üst kutulary yani yukarydaki kenary diyor ki; Biçimlenen harf, kelime ve isim dil de?i?kenleridir. Tümce bu de?i?ken harf / ar, söz-cük ve ad-lar birle?tirilerek olu?turulur. Buradan çykaryyoruz ki DYL-LENDYRME; de?i?kenlerin biçimlerinden olu?an bir GÖSTER-GE kurallary toplamydyr / Y?ARET kaideleri camiasydyr. Bu göster-ge terimini de tablonun solunda görüyorsunuz. Tablonun alt kutulary yani a?a?ydaki kenary diyor ki; Tasarlanan kavram, anlam, tamlama ve tanym dü?-ünce de?eridir. Ba?lam bu kavram ve de?erlerin ba?lanarak anlamyn tasarlanmasydyr. Buradan çykaryyoruz ki DÜ?-ÜNCE; de?erlerin tasarymlaryndan olu?an bir GÖRÜN-GÜ ilkeleri bütünüdür / DELALET mebdeleri külliyatydyr. Bu görün-gü terimini de tablonun sa?ynda görüyorsunuz. ?imdi bu kutularda Toz-CAN ve Töz-BEN sözcüklerini de görüyorsunuz. Toz ve töz biçimi kuran nesne, can ve ben de tasarymy yapan kimse ö?eleridir. Fakat bu konuda söylediklerim öncekiler gibi bilimsel tanymlar de?il sadece adlardyr. Bu adlaryn anlamlaryny henüz kanytly ve bilimsel olarak anlatabilecek düzeyde de?ilim. Ancak biçim ve tasarym kavramlaryna açyklyk getiren yararly göstergelerdir. Gelelim bu biçim ve tasarym kutularyn altyndaki kutulara.. DYZYM VE BYLYM terimlerinin yazyldy?y kutulara… Dizimden maksat söz-dizimidir, sentakstyr. DYZYM kutusunun sa?ynda ve solunda TABAN ve SIRA yazyyor. Söz diziminin bir dil KALIB’y oldu?unu daha önce de bahsetmi?tik. Y?te bu kalybyn biçiminin bir tabany ve bir syrasy bulunur. Sözel dilin harflerden ve noktalama i?aretlerinden olu?an bir tabany vardyr. Sayysal dilin rakamlardan ve dört i?lem i?aretlerinden olu?an bir tabany bulunur. Kalyplar sadece harf ya da rakamlardan olu?an tabandan ibaret de?ildir bu tabana göre de?i?kenlerin syralanmasynyn da anlam veren anlatymy bulunur. Dizim a?a?yda kutuda bulunan BYLYM ile alakalydyr. Bilim de önerme / tasavvur varsa, dizimde onama / tasdik vardyr. Bilim de eviri / tevil varsa, dizimde çeviri / tercüme vardyr. Bilim TYN / ruh i?i ise, Dizim TEN / beyin i?idir. Bilimden maksat anlam-bilimidir, semantiktir. BYLYM teriminin sa?ynda ve solunda KÖK ve EK terimleri yer alyyor. Kök kendi ba?yna anlamy olan ses ö?esi ve yazy birimidir. “Ben Ankara’ya geldim.” Ba?lamynda “Ben”, “Ankara” ve “Gel” sesleri kök olup tek ba?laryna anlamy olan kavramlary verirler. “ya” ve “dim” sesleri ise ek olup köklerle birlikte bir anlatym verirler. Her ne kadar “ek”lerin kendi ba?laryny anlamy yoksa da bunlar “kök” lerden daha köklü anlam olaylarydyr. Örne?in yapym ve çekim ekleri mekan ve zamana ili?ikin temel anlamlary olu?tururlar. Ve, ise, veya, dir ve de?il gibi sesler mantyksal kostantlary / de?i?emezleri ifade ederler. Anlam olayy e?er insan ve evren nesnelerine ili?kinse bilim konusudur. Bilim ise gerçeklik ve do?ruluk tarty?masyny söz konusu eder. Anlam olayy e?er hukuk konusu ise kimselere ili?kin bir buyruk ortaya koyar. Buyruk ise güzellik ve iyilik içeri?i ta?yr. Bütün bunlar ilm-i maan’yn do?rudan konusu olmasa da dolayly olarak BYLYM kutusu içinde yer alyrlar. Tablonun sa?yndaki görüngü’ye SAKLANABYLYR, solundaki gösterge’ye SYLYNEBYLYR de?eri atamy?ym. (*) ?imdi tablonun tam ortasyndaki ODAK dedi?im dikdörtgene bakyn. Orada yazylan ?u anlatymy görün. Diyagramy: SAYISAL simge SÖZEL ANLATIM NYCEL imge NYTEL Tasarym imgesi olan NYCEL ve NYTEL (anlam) görüngü / DELALET saklanabilir; simge biçimi olan SAYISAL ve SÖZEL (ad) gösterge / Y?ARET silinebilir. Bu ?u demek oluyor i?aretler silinebilir ve saklanabilir fakat delaletler sadece saklanabilir yani gizlenebilir fakat silinemezler. Bu da ?u demek oluyor: Anlatym sadece söz ile ta?ynan bilgiler verebilir. Fakat bu bilgileri do?uran gerçekler ve olgular, ba?lar ve ili?kiler saklanyp, silinip kaldyrylyp yok edilemezler. Ancak bunlaryn tercümeleri / çevirileri ve tevilleri / evirileri, açyklamalary, indirgemeleri, betimlemeleri ve yorumlary de?i?ebilir, düzeltilebilir, geli?ebilir. Sözün özü “Adlaryn de?i?mesiyle gerçekler de?i?mez”. Olsa olsa adlaryn olu?turdu?u anlamlar de?i?ir. Bütün bunlardan ?unu anlyyoruz ki; ANLATIM’da bulunan simge ile imge bizi söz-dizim kurallary ve anlam-bilim ilkeleri ile kysytlayan ve perdeleyen bir ara yüzüdür. Y?te bu yazy ile bir KAPI’yy ve KALIP’y aralamy? olduk. Bu ara yüzü tanydykça sözün ötesine ve anlamyn berisine kavu?aca?yz. Y?te bu yanyn arasynda bulunan perdeler: Toz CAN Ten ANLATIM Tin BEN Töz Toz ve ten arasyndaki CAN ile töz ve tin arasyndaki BEN tatty?ynyz ve tuttunuz YKY “nun” dur. Nar ve Nur. Naryn ysysy ve nurun y?ysy ile ya?ady?ymyz ve tanydy?ymyz muhakkak. Bu seyrin syrryny anlamak, anlatmaktan kolaydyr. Ben de ona güvenerek bu sözleri söyledim. Sa?lycakla kalyn. OSMANZYYA Sentaks / sözdizimsel / BEYANÎ eksikliklerim VE semantik / anlambilimsel / MAANÎ yetersizliklerim için düz yazydan özür dilerim (*) Belki bir gün görün-gü ve göster-ge ile birlikte Görün-tü ve göster-i terimlerinin anlam çerçevesini olu?tururuz. |
|
BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir
|
|
osmanziya01
Yönetici Kayıt Tarihi: 29-Ekim-2009 Konum: İzmir Gönderilenler: 381 Hak Puan : 10 Kidem : 7 OrtalamaHak : % 100 Irtibar :2 |
Gönderim Zamanı: 01-Haziran-2010 Saat 18:50 |
ANLATIM 03 Anlatym ve anlam sözcüklerin sonundaki “m” eklerini kaldyryrsak geriye “Anlat” ve “Anla” kelimeleri bulunur. Bu sözcüklerin de köküne inersek elde “AN” adynyn hecesi kalyr. Ad’dan ar’a yani isim’den harf’e inersek bu sefer ?u sesle kar?yla?yryz; “N” eN ya da NuN veya Ne harfi. Bu N harfi Arapça ve Türkçe n-utuk ve a-n-latym sözcüklerinde de yer alyyor. ?imdi bu N’lerden madde-i hayat ve mana-yy ?uur uçlarynda, iki kutup çykaraca?ym; nutuk ve mantuk. NUTUK kaziye MANTUK Burada nutuk terimi anlatym içeriyor, mantuk terimi ise anlam ta?yyor. Bu terimlerden nutk-u me?iet ve Nukt-u mantuk tamlamalary elde ediyorum. Bu tamlamalardan da “Nukta’nyn mantuku ile me?iet nutka geliyor” tümcesini elde ediyorum ki biz bu cümleye “kaziye” ady veriyoruz. Bu tümceden açyk bir anla’m çykarmayabilirsiniz ama sonunda anla’?ylacak. Çünkü yazymyzyn konusu bu anla-m ve anlat-ym üzerine. NUTK-u me?iet kaziye NUKT- u mantuk Burada NTK ve NKT köküne dikkatinizi çekmek isterim. Bu köklerde “N” sabit kalmy? “K” ve “T” sesleri yer de?i?tirmi?. Nukta demek nokta demektir, Arapçada “O” sesi yoktur. Dilin nukta’dan nutuk’a giden (7) katmany vardyr. A?a?ydan yukaryya tabakalar: NUKTA-hatt-harf-kelime-cümle-kyyas-NUTKA. Bu yedi katmanyn tam ortasyna KELYME geliyor ki buna kaziye dedim. Çünkü hiçbir sözcük ya da ad tek ba?yna var olamaz. Mutlaka bir tamlama veya bir tümce ya da bir tanym içinde bulunmalydyr. “Siyah” ady varsa, söylenmese dahi “beyaz”y akla getirir. “Kapynyn” sözcü?ü “kolu” sözcü?ü ile tamlama yapar. “Sokrat” terimi “ölümlüdür” terimiyle tümce olu?turur. “Söz” i?arettir ve “bilgi” delalettir, tanymlary iki terimin ba?lamyyla olu?turulmu?tur. Belki bu yüzden Arapça’da “kelam” sözcü?ü “kelime” den türetilmi?tir. Türkçe’ye de bu “söz” ve “söz-cük” olarak yansymy?tyr. Demek ki tablonun tam ortasynda yer alan “söz-cük” anlam ve anlatymyn öze?idir. Ve bu TEKLY özek olan SÖZCÜK aslynda bir ÇYFTLY odak olan BA?LAM dyr ki i?te ben bu oda?a kaziye / ba?lam adyny veriyorum ve ortaya sözcük/kelime yerine ba?lam/kaziye yazyyorum. Kelime’yi de ba?lyk olarak lafz-y sadâ ve nidâ-yy mânâ olarak kullandym. Ba?lam’yn altly ve üstlü DYKEY iki ucu oldu?u gibi sa?ly ve sollu YATAY iki ucu dahi var. Yatay diyagramy veriyorum: YRADE kaziye YLYM Kaziye yukaryda anlatym yaparken, a?a?yda anlam verir ve fakat ayny zamanda solda bir YRADE iste?i belirir ve sa?da bir YLYM izi belirtir. Bu ?u demektir sözcüklerimiz ve ba?lamlarymyz istenç ve bilgi ta?yr. Y?te burada biz sa?daki ilim’in berisine CEBR (cebir), soldaki iradenin ötesine CERB (tecrübe) koyduk. Böylece a?a?ydaki diyagramdaki tamlamalary elde ettik. Tecrübe-i YRADE KAZYYE cebr-i YLYM Kaziyenin sa?y mazi ise solu atidir. Bu ilim geçmi?e dönük, irade gelece?e yönelik, anlamyna gelir. Sözcük e? zamanly olarak dikey halde anlam ve anlatymy ta?yrsa, Ba?lam ard zamanly olarak yatay halde bilgi ve istenci de yüklenir. ?imdi yatay ve dikey eksenleri birlikte gösterelim ve arty (+) myzy elde edelim: NUTK-U ME?YET CERB YRADE kaziye YLYM CEBR NUTK-U MANTUK Bu yazyyla analitik düzlemin mantyksal kullanymy ile anlatym konusunda yepyeni bir tablo ortaya koyduk. Burada sözcüklerle bir + ?ekli çizdik. Böylece KÖ?ELERDE dört tane ALAN meydana geldi. Bu kö?elerdeki alanlara her türlü anlatym ve anlamda bulunan dört durumu yerle?tirece?iz: HAYIR EVET DE?YL DIR Olumlu olana “dyr”, olumsuz olana “de?il” deriz. Benimsenene “evet”, yadsynana “hayyr” deriz. Kysaca ol-ur, ol-maz deriz. Biz bu NYTEL mantyksal kostantlary kö?elere yerle?tirirken ?u ayyrymy nazara aldyk: hüküm ve mahmul yani yargy ve yüklem. Her ba?lam ya bir yüklem ya da bir yargy ortaya koyar. YÜKLEM bir tümcenin sonucu olarak ortaya çykan anlamdyr. YARGI ise bir kar?yla?tyrma sonucu olarak ortaya çykan savdyr. Yüklemi; alta yani anlam tarafyna, yargyyy da üste yani anlatym tarafyn koyduk. Çünkü yedi katmanly dil yapysynda Haml’in /yüklem’in anlama varlyk veren önceli?i ve altly?y vardyr, Hükm’ün / Yargy’nyn ise var olan tümce ve anlama ba?ly bir sonraly?y ve üstlü?ü vardyr. Ba?ka bir deyi?le üstteki hükm, alttaki haml’lar ile kurulur. Bu da ?u demektir ki anlatymlar anlamlarla in?a edilirler. Bu meramymy tabloda HÜKM-Ü BEYAN ve HAML-I MAAN olarak gösterdim. O zaman bir yargyya yani sava; evet veya hayyr demek bir me?iet beyany yani anlatym onayy oluyor. Bu onay bir biçimdir. Ya da bir yükleme yani anlama; dyr veya de?il demek bir mantyk maany yani anlam önermesi oluyor. Bu önerme bir tasarymdyr. Bu biçimsel konudan usandynyz fakat ?imdi çaly?mamyzyn meyvesini alaca?yz: Söz dizimi ve anlam bilim olan beyan ve maan ayyrymy bize ba?ka bir ayyrym daha veriyor: bilmek ve istemek. Yukaryda me?iet ve mantuk demi?tik, Bu adlar ne anlama geliyor ? i?te yanyty: HAYIR / redd me?iet EVET / kabul DE?YL / menfi mantuk DIR / müsbet Me?iet bir yargy ve sava evet veya hayyr demek iradesidir. Mantuk ise bir yüklem ve tümceye dyr veya de?ildir demek ilmidir. Bu tanymlary nereden çykaryyorum ? Dikkat ederseniz tablodaki sözcükleri kullanarak çykaryyorum. Me?iet istemek demekse mantuk bilmek demektir. Me?iet iktidari bir i?lemek ise, mantuk ihtiyari bir bilmektir. Arkada?lar, artyk yeter dedi?inizi duyar gibiyim. Günlük bir anlatym bu kadar YO?UN söz-cük çe?itlili?i sunmaz. Bilimsel bir anlam bu kadar çok YENY ba?lam içermez. Anlatym ba?lykly yazymy sizin anlamakta ve benim anlatmakta zorlanmam TERYM bollu?undandyr. Fakat analitik düzlemin mantyksal kullanymyny ö?rendi?inizde bu yo?unlu?un zorlamasy azalacak ve zamanla 4, 8, 16, 32… tane kavramy rahatlykla “ba?la”yabilecek ve anlayabileceksiniz. (*) Artyk bende sözü kesiyorum. Çünkü konunun artysy (+) syny olu?turduk ve çarpy (x) syny bulduk. Bunlary a?a?ydaki renkli tablo’da toplu’ca görünüz. A?a?ydan yukary do?ru bakarsanyz göreceksiniz ki MANTUK ya do?ru olur ya da yanly?. NUKTA ya de?il olur ya dyr. ME?YET ya hayyr olur ya evet. NUTUK ya gerçek olur ya yalan. Bilgi söz konusu oldu?unda ?u demekler ortaya çykabilecektir: Demek insan gerçe?e hayyr dedi?i gibi yalana da evet diyebilir ya da tersine. Demek insan do?ruya de?il dedi?i gibi yanly?a da dyr diyebilir ya da tersine. Demek burada 4 + 4 = 8 durum var. Demek bir sözün verdi?i bilgi bize tam sekiz tane seçenek sunuyor. Öyle ise söze kar?y “Sadak-te ve bil-hakky natak-te” demenin anlatymy 4 kimsel hakk ve 4 nesnel hakikat göstermek üzere sekiz hali arz eder. ?imdi dört hal nazara alynmady my Ya dedim dedi öyküsü olur ya da dedi kodu.. do?ru ve gerçek olan bilgi de?il… Sa?lycakla kalyn. OSMANZYYA Sentaks / sözdizimsel / BEYANÎ eksikliklerim VE semantik / anlambilimsel / MAANÎ yetersizliklerim için düz yazydan özür dilerim (*) ?imdi size bu içeriksiz konular a?yr gelebilir ve dilin biçimine ili?kin çekici olmayan sunular gereksiz görünebilir. Ancak bu zorlu?a katlanyp yöntembilimsel analizi ö?rendi?inizde belki “dil” tarafyndan kullanylmak yerine dili “kullanyr” hale geleceksiniz. Belki bu kullar bir tagut olabilen lugaty görür hale gelebilir ve dil tabutundan çykabilir. Hasyly analitik düzlemin görsel anlatymyny kullandy?ynyzda bunun pek çok meyvesini alacak ve yararyny göreceksiniz. Düzenleyen osmanziya01 - 01-Haziran-2010 Saat 23:30 |
|
BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir
|
|
osmanziya01
Yönetici Kayıt Tarihi: 29-Ekim-2009 Konum: İzmir Gönderilenler: 381 Hak Puan : 10 Kidem : 7 OrtalamaHak : % 100 Irtibar :2 |
Gönderim Zamanı: 06-Haziran-2010 Saat 06:29 |
ANLATIM 04 Anlatym üzerine dile getirdiklerim maalesef konu itibariyle derin ve kavram olarak soyut yazylar. Ancak böylesine zor bir dillendirmenin yöntembilimsel analizle uzman olmayanlaryn dahi görebilece?i bir anlam çerçevesine yerle?tirilmesi ve konunun anla?ylmasynyn kolayly?y ?u i?i yapacaktyr: Analitik düzlemin görsel ve mantyksal kullanymyny tanytmak ve özendirmek. Yatay ve dikey eksenler bizim iki harfimiz. Bunlar bize arty (+) aralar ve çarpy (x) alanlary veriyor. Bazen aralardan alanlary buluyoruz. Bazen alanlardan aralary elde ediyoruz. Yapylan i? kysaca bu. Bu yazyya kadaar analitik düzlemi görsel ve mantyksal olarak kullanmanyn üç denemesini yaptyk. Her birinde yine yeni bir resim ortaya koyduk. ?imdi de?i?ik bir resimle anlatymy anlamanyn ve anlamy anlatmanyn yeni bir denemesini yapaca?yz. DYKEY eksenimiz: Rayb Y?aret ALEM Delalet Gayb Buradaki terimleri Türkçe kar?ylyklaryyla yazalym. Gözlenen Gösterge ALEM Görüngü Gizlenen Bu çeviri bile günlük dil için yeterli bir anlatym vermez. Burada sadece alemin ZAHYRYNDE olan gözlenen ile âlemin BATININDA olan gizleneni anlaryz. Gösterge / i?aret ile görüngü / delalet terimleri kapaly kalyr. Bilimsel dilde anlatymyn maddesi olan i?aret ile anlamyn manasy olan delalet olayyny anlatmak uzun düz yazyyy gerekli kylar. Burada sadece dikey eksenin ortadaki âlem teriminin üstünde ve altyndaki gösterGE ve görünGÜ noktalaryny koyuyoruz. . ALEM . Bu eksen aslynda dil-dü?ünce e? zamanlysyny verir. Dikey eksen ayryca bize, “Alem dü?üncenin dile getirdi?idir” ya da “Âlem gösterge ve görüngü arasyndakidir” der. Ya da “dilimizin i?aret etti?i ve dü?üncemizin delalet etti?i alemleri bilebiliriz.” Denilebilir. Kysaca ALEM’in altyndaki ve üstündeki noktalar için çok ?eyler denilebilir ve biz bunlardan diledi?imizi incelemek ve irdelemek üzere seçebilir ve ayryntysyna geçebiliriz. ?imdi YATAY ekseni çiziyorum: Va’d Hikaye ALEM Hakikat Vaz’ Bu terimleri Türkçe kar?ylyklaryyla yazayym. Adanan Öykü ALEM Gerçek Konulan Yatay eksende EVVEL olan sa?daki mazi tarafy, AHIR olan soldaki ati tarafydyr. Önce konulan gerçek vardyr ve bu hikaye edilir. Hakikatin öykülendirilmesi sonradyr. Âlemler hakkyndaki hakikatler, deneye yanyla, ara?tyra geli?tire, zamanla ortaya çykar. Bu yatay satyr bize bunu anlatyyor. Önce aklymyzyn DO?U?TAN VAZ’ edilen ve konulan kabli / önsel / a priori yapysynyn penceresinden gerçeklere bakaryz. Sonra bunu öykülendirerek dillendiririz. Y?aret ederek dillendiririz. Delalet ederek dile getiririz. Anlamy anlatyryz. Böyle ortaya koydu?umuz öyküye gerçek ady veririz. Bu yüzden derim ki “Hakikati hikaye etmek kolay olmady?y gibi hikayenin hakikatine ermekte zordur.” ?imdi bunu yatay ve dikey eksenleri bir ara getirdi?imizde daha kolay “görece?iz.” RAYB Y?aret VA’D Hikaye ALEM Hakikat VAZ’ Delalet GAYB Burada ?unu da görüyoruz ki âlemin bizi çepe çevre ku?atan dört synyr var: Rayb ve Gayb ile Vaz’ ve Va’d. Bu dörtlüyü ?öyle gösteriyoruz: . . ALEM . . Burada ?u anlatymy dahi görüyoruz. . . x . . Hakikat i?aret ve delalet ile hikaye ediliyor. Yani gerçek anlatym ve anlam ile öykülendiriliyor, dillendiriliyor. Dillendirilen ne ? Yani gerçe?i dile getirirken dilin ve dü?üncenin synyrlary içindeyiz. Synyrlanan kim ? Ve bütün bunlaryn merkezinde olan “âlem” ilim ve kelam ile in?a edilmi?tir. Âlem ? Burada yataydaki dört terim, dikeydeki dört terim ortadaki bir terim olmak üzere toplam 9 sözcük Bize ne resmi verdi ? Arty i?areti ile göstergelenen ARA’lary olu?turdu. Aralarda ALANLARI ortay koydu. ?imdi bu alanlara da a?a?yda terimleri yerle?tiriyoruz: Haber Hadise x Yçtihat Kanaat Yukarydaki terimleri KUTULARIN içine yerle?tirdik. Kutularyn altynda da YUMURTALAR var. Yumurtalara ?u terimleri koyduk. Muhalif Mutabyk x Münafyk Muvafyk ?imdi bu iç içe iki alany toplu olarak gösterelim: Haber Hadise Muhalif Mutabyk ÂLEM Münafyk Muvafyk Yçtihat Kanaat Burada alanlar görünüyor… ?imdi alanlardan önceki aralary yerle?tirelim. Haber RAYB Hadise Muhalif Y?ARET Mutabyk VA’D HYKAYE ÂLEM HAKYKAT VAZ’ Münafyk DELALET Muvafyk Yçtihat GAYB Kanaat Yazynyn ba?ynda RAYB de?i?kenine GÖZLENEN de?eri atamy?tyk. Ancak bu rayb sözcü?ünün sözlük anlamy de?ildi. Çünkü rayb kelimesi; ?üphe, ?ek, tereddüd, ku?ku anlamlaryny hatyrlatan bir terimdir. Gözledi?imiz hadiseler ve izledi?imiz haberler aslynda bir gizlili?i ve kapalyly?y yansytyr ve bize aydynlatma, açyklama, yorumlama gere?i ve iste?i duyururlar. Gördü?ünün yarysyna ve duydu?unun hiç birine inanma diyen bir anlatymy anymsatyr. Bizlerk sürekli açylan günlük bilgilerimizle do?ru bildiklerimizin yanly? ve yanly? bildiklerimizin do?ru oldu?unu ö?reniyoruz. Böylece anlamamyzyn ve anlatymyzyn nihai amacy olan inanmanyn ve güvenmenin öyle kolay kolay elde edilemedi?ini görüyoruz. Yorum tüm yüklem ve yargylarymyzyn kalycy tortusudur. Açyklama ve indirgeme ve betimleme yorumun tortusunu ortadan kaldyrmaz. Y?aretlerin tercemesi ne kadar sarih olursa olsun, delaletlerin tevili ne kadar ?arih bulunursa bulunsun ihdas ettiklerimiz itibar ettiklerimizden ibarettir. Bunun adyna da yorum ve tefsir ady veriyoruz. Füru’, fusur ve füsunun aslyny ve esasyny bulmada anlam ve anlatymyn synyrynyn ötesine geçmemiz olasy de?ildir. Bu raybcylyk ku?kucu ve septik olmak demek de?ildir.. sadece ?uhudu gaybdan ayyrmaktyr. (*) Biz sadece KELAMÜLLAH olan kitabymyzda rayb olmady?yna inanyyoruz, onun muhkematyn kat’iyetini müte?abihatynyn te?bihinden ayyryryz ve bunun dy?yndaki evrenin ve insanyn hakikatinin ise bir hikaye oldu?unu biliriz. Bu nedenle zahirde bulun RAYB ile batynda bulanan GAYB, bizim için bir AYB oluyor. Evvelimizdeki VAZ’ YLE ahirimizdeki VA’D bizim için bir FARZ oluyor. Her ne kadar kesin ve sa?lam sayylan fenni farz ve faraziyelerimizi yani var saymalarymyzy matematik denklemlerle YASA haline getirmeye çaly?sak ta bu yasalaryn bile aslynda bir NAZARYYE oldu?unu Fizik ve Astronomi ilminde KESYNLE?MEMY? parçaly ve yarym çift kuramlardan biliyoruz. Yfade edilen fizik sabitelerin / de?i?mezlerin birer matematik kostantlardan ve sayysal rakamlardan ibaret yakla?yk ölçümleri ifade ettiklerini anlamak için HEYSYNBERG deklaresini anlatmak yetecektir. Çünkü fizik ölçümde parçacy?yn hyzyny kesin olarak bilmek için yer bilgisinden vazgeçmemiz, yer bilgisini kesin olarak bilmek için hyz bilgisini feda etmemiz gerekmektedir. Buna bizi ku?atan zerrelere, atomlara ve parçacyklara ili?kin kuantum kuramynda en genel yasalaryn istatistik yasalar oldu?unu eklerseniz ayby aynen görür gayra ve gayba geçecek GÜVENYLYR bir kapy ararsynyz. Belki de bunu da anlatymy anlamada bulabilirsiniz. Çünkü anlatma ve anlama, inanma ve ?ehadet ile kemalini bulacaktyr. Y?aret ve delalet ancak ?ehadet / tanyklyk ile hikayenin hakikatine yakla?acaktyr. Tanyklyk e?er DO?RU olacaksa raybyn ku?kusunu gidermeli ve gaybyn karanly?yny kaldyrmalydyr. Bunu gösterecek yollardan biri olarak, DÜRÜST bir tanyklyktan ba?ka, bu iletinin dizinideki tablolary izleyerek deneyebilirsiniz. Anlamy do?ru ve anlatymy dürüst kylacak ve “GERÇEK”e eri?tirecek güvenilir bir yakla?ym, inancy bilgisizli?e kurban etmeyecek bir arayy?tyr. Sa?lycakla kalyn. OSMANZYYA Sentaks / sözdizimsel / BEYANÎ eksikliklerim VE semantik / anlambilimsel / MAANÎ yetersizliklerim için düz yazydan özür dilerim (*) Mananyn synyrlary üstünde dola?an bu yazynyn tablolarynda te?his ve tarif ederek fark ve kadr eden ?uurun ?u uçlaryny tespit ettik: Y?aretin tercemesinde yapylan te?rih tasvir ve tefsir çiftiyle bitiyor. Delaletin tevilinde yapylan te?rih izah ve irca çiftiyle sonlanyyor. Hakikatin dirayetinde yapylan tahmin tahric ve tenbit ikilisiyle tahdid ediliyor. Hikayenin rivayetinde yapylan telif tasnif ve Sonuçta temsil tebyin ve te?bih ile bitiyor. Ve biz haml ve hükümlerimizde te?bih ve müte?abihattan öte gidemiyoruz. http://groups.yahoo.com/group/BAKARA/ http://groups.yahoo.com/group/oku-ikra/ http://groups.yahoo.com/group/yontem-bilim/ http://groups.yahoo.com/group/insanbilim/ http://sites.google.com/site/yontembilim/ http://sites.google.com/site/insanilim |
|
BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir
|
|
osmanziya
Kıdemli Üye Kayıt Tarihi: 12-Temmuz-2010 Gönderilenler: 3580 Hak Puan : 5 Kidem : 6 OrtalamaHak : % 50 Irtibar :2 |
Gönderim Zamanı: 18-Ağustos-2010 Saat 23:03 |
Anlatym üzerine konu?arak yöntembilimsel analizimi anlatmayy denedim...
Ancak giri?imin ba?aryly olamady?y gelmeyen sorularla belli..
E?er anla?ylmy? olsaydy bu ?ema / tablo duz yazyya cevrilmeden anla?ylabilecekti.
Görülecekti anlatym ?u ?u ?u nedenlerle ba?arysyz kalmy?...
Söz dizim yönünden tümce düsüklükleri ve sözcük bo?luklary var.. akycy de?il.
Anlam bilim yönünden konu tekniklikleri ve tanym bozukluklary var.. anla?ylyr de?il.
Açyk ve Seçik yani sarih ve ?arih olmayan yazylary kim okur ?
Bunlar konu?makla açylyr ve düsünmekle seçilir böylece sorun a?ylyr.. fakat konu?an kim.. dü?ünen kim.. merak eden kim.. soran kim.. kim.. kim.. kim..
Osman o?lu Mustafa! Hey.
Buna ra?men buraya yine anlam konusunda böyle tablolar koymayy sürdürece?iz.. cünkü anlayanlar çykacak ve ben dahil onlarda bu özetlere bakarak ba?ka özetlere gidece?iz...
Burada konu düz yazy olarak çok özel.. ?ema olarak anlatym çok özgün..
Konu teknik olmanyn ötesinde oldukça otantik.. bunun farkynda oldu?um için yapabilece?im ?eyi yapyyor yöntembilimsel analizleri ve meyvelerini zihnimde ve öze yede?imde saklamadan siber uzaya gelece?e emanet etmek üzere byrakyyorum.
Zaman zaman da ömrüm varsa dönüp bunlara bakaca?ym...
Sa?lycakla kalyn.
Osmanziya
|
|
osmanziya
Kıdemli Üye Kayıt Tarihi: 12-Temmuz-2010 Gönderilenler: 3580 Hak Puan : 5 Kidem : 6 OrtalamaHak : % 50 Irtibar :2 |
Gönderim Zamanı: 18-Ağustos-2010 Saat 23:20 |
i?aretin mukabelesi.. delaletin mukayesesi.. hakikatyn muhakemesi.. ve hikayenin mu?abehesi... Kelam ortada sual ve cevab ile malum olan mechul...
Kelamyn uslub ve usulu ile maan beyan olunur.
Bu tabloya bakanlar izlediklerini imlediklerinde ve okuduklaryy yazdyklarynda ve adlananlary anladyklarynda kendilerini çok yüksek bir yerde bulacaklar.. önceki tabloda dü?e kalka tokezleyip giderken burada birden kendilerini mananyn bulutlary arasynda dola?yrken görecekler..
Ve a?a?ydaki dört da?yn zirvelerini görecekler.. aklyn ve naklin.. lisanyn ve kalbin.
Nutuk edebi bulunacak ve nukta belig olacak.
Öyle ise bu tablonun ba?ly?yna ne yazalym ?
Merkezi kelam olan bu tablonun ba?ly?y "misal" olsun.
Misal ne ayndyr, ne de gayrdyr.
Yani ne özde?tir benzerlik ve ne kar?yttyr.
Böylece aybyn rayby gayb olmu?tur.
Sen temeli benzerlik olan anlam sürücün ve anlatym aygytynla metaforlaryn ve analojilerin yardymyyla göstergeleri çevirerek ve görüngüleri evirerek kah bir hakikata kah bir hikayeye giderek kesin olanlary ku?kulu olanlardan ayyryr ve yava? yava? ortaly?y aydynlatmay baslarsyn.
Ortalyk aydynlanynca beni de?il kendini göreceksin.
Ben sendim.
Sa?lycakla kal.
Osmanziya
Not: ba?lyk olan MYSAL ile iki yany olan AYN ve GYR y yazmadym.
A ya ayn, B ye gayr C ye de misali kendin yaz.
Böylece aks eden i?areti ve hads eden delaleti görmü? olacaksyn.
Kysaca:
Hds
Gayr MSL Ayn
Aks
Bu gördü?üne ?ükretmelisin yoksa böyle kalacaktyn:
Rayb
Ayb ÂMÂ Ayn
Gayb
Öyle ise itibarlar ve ihdaslarla istidatlaryny san'atlara çevirmeyi sürdür.
Sana verilen bu varlyk yokluk e?itli?i olan olanaklary bir daha bulamayabilirsin.
ihdas
adem YMKAN vucud
Ytibar
ve yukarydaki tablodan daha yüksek ve ahsen-i takvim ve ahseni amel syrryny gösteren bir tablo:
Düzenleyen osmanziya - 19-Ağustos-2010 Saat 05:02 |
|
Sayfa 2 Sonraki >> |
Forum Atla |
Kapalı Foruma Yeni Konu Gönderme Kapalı Forumdaki Konulara Cevap Yazma Kapalı Forumda Cevapları Silme Kapalı Forumdaki Cevapları Düzenleme Kapalı Forumda Anket Açma Kapalı Forumda Anketlerde Oy Kullanma |