Allah sizin ne dy? görünü?lerinize ne de mallarynyza bakar.

O sizin kalplerinize ve i?lerinize bakar.

Hadis-i ?erif

Ki?isel geli?im hedefi  ve bireysel yetkinlik amacy..  insanyn geçim ve seçimin moturudur.

Mai?et / geçim ya?am yapysynyn bir i?levi, me?iet / seçim ise tanynç /?uur i?’arynyn bir görevidir.

Seçimin ve geçimin birbiriyle ili?kisi, birbirine etkisi ve birlikte olan bile?kesini anlamak için ya?am yary?yny tanymak  ve tanynç synavyny bilmek gerekmektedir. Bunu çe?itli yazylarymda ve özellikle bundan önce yazdy?ym “eksi” ba?lykly yazynyn dizininde tablolarla anlamaya ve anlatmaya çaly?tym.

Ynsanyn ya?amda çizdi?i yola kitabymyz SIRAT adyny veriyor. Hatta syrat, mah?erden sonra üzerinde geçilecek KILDAN YNCE VE KILIÇTAN KESKYN bir köprü olarak olarak haber verilmi?tir. Syrat / YOL denilen çizginin “Olmak ya da olmamak.. i?te bütün mes’ele bu” deyi?indeki zoru ve sorunu belirten bir geçim ve seçim i?i oldu?unu dünyadaki i?lem ve i?letimlerimizden biliyor, ba?ary ya da ba?arysyzlyklarymyzdan anlyyoruz.

Bu yolda çizilen bazy ba?ary grafiklerindeki vektörler, di?er insanlaryn gidi?lerini etkiler. Ya da bu çizginin etkisi altyndadyr, ya da bu çizgiye özenir ya da bu çizgiyi kyskanyr. Bu yüzden insanlar bu ba?aryly çizgiyi yakalamak için çaly?yrlar. Bunun için çe?itli çaly?malar, u?ra?lar ve birliktelikler  içerisine girerler. Ana baba ise çocu?unu böyle bir çizgiye aday bir yary? aty olarak  terbiye eder ve hazyrlar. E?er bu  “at” kendisi ise üzerindeki binicinin ve seyisinin kumanda ve idaresi altyndadyr. Dolayysyyla üretim ve tüketim, böyle bir e?itim ve yönetim etkisiyle, sava? ve bary?yn e?emen oldu?u bir yary? içerisinde kendili bulur. Böylece YARI? ve rekabet insanly?yn uygarlyk düzeyini yükseltir.

Dünyada ya?amyn idame etmesi için ne kadar çok ot oburu ve et oburu helak oluyor., bedenimizin ya?amyny sürdürmesi için ne kadar hücre felakete u?ruyor.. sayysyny bilsek duda?ymyz uçuklayabilir.

Bütün bunlar her birimiz için oldu… Bu sayylaryn niceli?ine  parelel olarakta toplumuna, ulusuna ve uygarly?yna vazifelerini ve farizelerini ifa ve eda ederek uygarly?a büyük ya da küçük  katkyda ve katylymda bulunan ünlü ve tanynmy? ki?iler vardyr. Bu seçkin kimseler nitelikleri ve özellikleri adlary ve yapytlary ile onurla anylmakta ve saklanmaktadyr.

Bütün bu ki?ileri, i?lerinin motoru olan ki?isel geli?im ve bireysel yetkinlik hedefine götüren  motivasyon / sevk / güdüleme nedir ?

Bunu ?öyle saptadym: g-eçim ve s-eçimi birle?tiren “gest”tir.

Bu ruhu  “Ynsanyn onuru,  ürünü kadardyr.” tümcesi ifade ediyor.

Yani insana rehv ve gaz veren ruh, “haysiyetin hasylat kadar” oldu?una duyulan inançtyr.

Ürün ve hasylatlaryni mukayese ederek insanlary birbiriyleri kar?yla?tyrabilir miyiz ?

Ynsanlar güre?te kilolaryna göre müsabakaya çykartylyr.

Bunun gibi ki?iler paralaryna göre de tartylabilir  my ?

Ynsanlaryn ba?arylaryny ölçen ve  gösteren paralary, bilgileri ve yetkileri ise.. EVET!

Ancak bu ne kadar isabetli bir kriter ?

Bu mikyas dünya ve i?lerinin illetler silsilesi için isabetli ve yeterli bir kystas !

Bu ölçüt ve kriterin, özde ve kökte,  yeterli olmady?yny ?EYTAN’yn akibeti gösteriyor.

?eyh Muhyiddini Arabî Hazretlerinin bildirdi?ine göre, cinlerden olan AZAZYL syrtynda cübbe, ba?ynda saryk ve elinde tesbih kyrkbin sene maneviyatta hyzla ilerliyor ve sonunda ilmiyle Meleklere Hoca oluyor. Cehennemin yaratylmasy üzerine melekler  korkuya ve feryada ba?lyyorlar. Hocalaryndan rica ediyorlar ne olur dua etki içine dü?meyelim.. ?eytan dua ediyor melekler kurtuluyor fakat duada KENDYNY unuttu?u için içine dü?üyor. Oysa Rasulullah duasynda “Beni ve ümmetimi affet” basiretini unutmuyor.

Evet dünyada bir düzenin sa?lanmasy için  bilimde ve ticarette, e?itimte  ve yönetimde hem insany güdüleyecek hem de çaly?malary ve u?ra?lary ölçecek bir diploma, lisans ve kredi  a?ama ve düzeyleri konulmu?tur. Bunlary i? görmez hedef ölçütu ya da gereksiz bir belirleme ve yönlendirme olarak görmüyoruz. Gerekli olmasyna gereklidir fakat yeterli de?ildir, diyoruz. Ynsanlary hedeflere ko?turulan atlar gibi nesnele?tiren bu yürütme ve  yönlendirme onlara  bir yarar ve çykar kazandyryr  fakat geçicidir. Güzellikler ve ba?arylar bir sevgi ve saygy sa?lar, fakat kalycy de?ildir.  Y?inden kovulmasyny önler ve kendisinin yerilmesinin önüne geçer. Bu yüzden insan geçiminde;  ürünün kantitesine  ve seçiminde;  onurunun kalitesine  dikkat eder, bunlary kazanmaya çaly?yr ve bunlardan yoksun kalmamak için sakynyr.

Ancak bu “ürün” / hasylat  ve buna ba?ly olarak “onur” / haysiyet, verilerinin kar?yla?tyrmasy izafidir. Hatta bu sonuçlar ve çyktylar, farkly nedenlere ve girdilere ba?ly oldu?undan izafiyet biraz daha karma?ykla?yr. Herkes e?it imkanlarla i?e ba?lamaz. Verilen tek e?it imkan GÜN’dür. Herkese 24 saat veriliyor. Ne az ne çok.. tas tamam 1440 dakika. ?imdi bir kimsenin ya?amynyn bir i?levi ve ömrünün bir meyvesi olan erdeminin ve ba?arysynyn elde edilmesinin ayryntysyna inildi?inde ?ununla kar?yla?yryz: Verileri  ve çyktylary ele veren bir ALINANLAR ve girdiler  listesi de vardyr.

Bunlary nazara aldy?ymyzda öyle çaly?malar vardyr ki alynanlara kar?yn verilenler ne kadar büyük olursa olsun bazylaryna göre yine de küçük olabilir. Örne?in iki eli ve aya?y ile iki eli ve gözü SA?LAM olan bir adamyn ba?arysy,  bir eli ve bir gözü SAKAT olan adamyn ba?arysi yanynda dü?ük olabilir.

Üstelik halkyn yapabildiklerini kar?yla?tyryyoruz. Yapabilenin ömrünün meyvesi ve ya?amynyn i?levi olan ürününün yanynda yapamady?y öyle çok konular ve üstelik öyle basit beceriksizler vardyr ki  ve üstüne üstlük öyle kötü aly?kanlyklar ve yüz kyzartycy suçlarda bulunur ki bu gizli ve görünmez faktörler,  ba?ary ve onuru hatta ürünü bile gözden dü?ürebilir. Evet, ba?aryly olanlaryn onur veren ürünleri varsa kendilerini erdemden yoksun kylan tutku ve hyrslary da vardyr. Elbette hem ba?aryly hem erdemli ki?iler bulunur. Fakat ço?unluk bu ikisini birden yakalayamyyor. Bazylarynda erdem bulunuyor fakat ba?ary yok.. bazylarynda erdem yok fakat ba?ary var.. ve bunun acy ve üzücü sonuçlary da…

Tembelli?e medhiye düzmek istemem.. ba?arysyz olanlaryn ço?u da tembellik hastaly?ynyn kurbanydyrlar. Fakat tembelli?i olmamasyna ra?men elindeki imkanlarla istidatlaryny açy?a çykaramamy? pek çok insan vardyr ki bunlara da ba?aryly olanlaryn imkanlary verilse idi belki onlardan daha da ileri gidecekleri  görülebilecekti.

A?a?yya yapy?tyrylan tablo;  ileri giderek SEÇYM  synavy kazanmaya çaly?anlara ayny zamanda GEÇYM yary?ynda da öne geçmelerini sa?layacak bir yol haritasyny gösteriyor. Mücadele / sava?ym ile mücahede /kavu?um ekseninde dönen bu dünyada;  zarar, hasar ve hatar kadar,  kar, ribh ve selamette mümkün. Asryn husru yani ça?yn yazy?y,  yary? kazyklary ve synav kylçyklaryyla dolu. Yitiklerimizi ve yitirdiklerimizi kazanmanyn ve kazandyklarymyzy kurtarmanyn çaresi ise

gün’deki  deneme ve yanylmalary, yol’daki ara?tyrma ve geli?tirmelere çevimektir.

Y?te bu gibi insanlaryn ?anslaryna küsmelerini önleyecek gerçeklerden bahsetmek istiyorum. Ve onlara istidatlaryny açy?a çykaracak imkany bulmalary ve hatta yakalamalary için insanly?yn yüksek idealleri ile güdülemek istiyorum. Özellikle yöntembilimsel analize gönül vermi? istidatly ama imkansyz karde?lerime  ba?aryya TASVYK (sevk)  edecek tutkulu bir özendirme,  hakikate eri?meyi  dü?ünen arkada?laryma TE?VYK (?evk) edecek co?kulu bir özlem vermek istiyorum.

Bu gün ARAF suresinin 11 ayetinden 25 nci ayetine kadar olan ikinci FIKRASINI okudum ve kendi çapymda tefsir ettim yani anlamaya çaly?tym.. öykü insana ?eytanyn secde etmemesini anlatiyor. DIN, temsil ve te?bihleri havi DYLY kullanarak insanlara hakikati hikaye eder. Bu yüzden din.. nakl-i lisana yani  kitaba dayanyr. Kitabyn anasy ve kökü olan  MUHKEM yani  açyk hukuki ve fykhy ayetler vardyr. Bir de bunlar dy?ynda kesin ile ku?ku arasynda YAKIN elde edilmesi gereken MUTE?ABYH yani  kapaly edebi ve fenni ayetler vardyr ki bunlar kitabyn geri kalan kysmyny te?kil eder. Bu nuzul ve rusul mevyesi olan kitabyn müte?abih  ayetlerini kavramak ve  anlamak ise akylda derinlik ve ilimde rusuh ister. 

Böylece Ali Ymran Suresinin,  Kitabyn  temel metodolojisi olan  bu YEDYNCY  ayetinin hidayetiyle anlamlarymyza y?yk bulabilir ve anlatymlarymyza aydynlyk verebiliriz.  Demek böyle  benzetme ve kar?yla?tyrmalarla tevil / eviri isteyen  müte?abih ayetlerin delaletlerini ve i?aretlerini anlamak ve anlatmak;  i?inde  derinle?mi? ve ilminde ileri gitmi?,   mütehassys ve uzman i?idir. Zamany gelen ayeti zamanynda gelen mütehassys bir zat HALKA, gerekli ise,  açyklar. Bazen benim gibi çobanlarda kendilerine göre bir çoban tefsiri yaparak anlama ve anlatma gereksinimini giderir.

?imdi bahsetti?im fykrada ?eytan-y Lain diyor ki: Beni azdyrdy?yn için bende senin do?ru yolunun üstüne oturaca?ym ve onlaryn önlerindenden ve ardlaryndan, sa?laryndan ve sollaryndan GELEREK insanlary azdyraca?ym. Sana ?ükreden kul bulamayacaksyn.

Y?te  bu maddenin (METNYN)  manasy (ANLAMI) nedir ?

?imdi  burada koordinatik bir yapy var ve bu üç boyutlu (sa? ve sol ile yukary ve a?a?y deseydi iki boyutlu olurdu) koordinatik alty vech / side / yan ne anlama geliyor ? Ymamy Nursî (R.A) bu alty yönü Yhtiyarlar Risalesinin (26.nci Lem’a ) YEDYNCY ”rica” synda anlatyr. Y?te ?eytanyn alty yönden gelmesinin en veciz ifadesini burada bulabilirsiniz. ?eytanyn irade ve ihtiyarymyza kurdu?u tuzaklaryn özetini buradan anlayabilirsiniz.

Yine bahsetti?im fykrada Allah azze ve celle diyor ki; ?u a?aca yakla?mayyn.

Y?te bu “A?aç” / Seçere  nedir ?

?imdi bu yapy tamamen koordinatik bir sistem. A?-aç, tohumundan çykan kökleri  ve yapraklary ile dallanan bir “daire”dir. Tohumun a?y açyldy?ynda a?-aç olur. Bunun anlamyny da Ymamy Nursî (R.A) nyn Meyve Risalelsinin (11.?ua)  YEDYNCY  mes’elesinde bulursunuz. Hadid suresinin Analitik Düzlemin matematiksel ve mantyksal kullanymyn kayna?y olan üçüncü ayetindeki   “Evvel ve Ahir ile Zahir ve Batyn” isimleriyle i?aret edilen koordinatyk yapylanmanyn “a?aç” modeliyle anlatymy yapylarak bu dört külli isim ile örgülenen gerçeklere i?aret ediliyor.

Hayvanlar ile bitkiler “kar?ylykly iki a?-aç” olarak yer küresinde ya?am döngüsünü kuruyorlar ve koruyorlar. Bunu bazy yazylarymda tablolarla anlatmy?ymdyr. Bu ?ecere-i mütekabil,  hayvan temiz yiyen pis veren bir a?atyr. Bitki ise pis yiyen ve temiz veren bir a?açtyr. Demektir.  BEDENLENME denilen organizasyonun temelinde bu A?AÇ / ?ECERE / TREE  ady verilen  DALLANMA bulunmaktadyr. Be?er bu iki a?aca dayanan üçüncü bir a?açtyr. Bu üçlüde bo?lukta kalan a?aç, semeresiz insan ?eceresi olmaktadyr.

Ynsan kökleri yukaryda iki a?acy ta?yyarak yürür.. beyne ba?ly sinir dallary, yüre?e ba?ly damar dallary..

Bu dallaryn birinden nefis  girer çykar, birinden ?eytan girer çykar.. Sonunda be?er bu “synav” ve “yary?”tan sonra  TUBA ?eceresinin semeresi  veya  ZAKKUM a?acynyn meyvesi haline gelir.

Y?te yöntembilimsel analiz, bize bu dallanmalary göstererek ve ö?reterek dilimize konulan kafesi ve dü?üncemize kurulan mahpesi göstererek dünyayy parselleyen enlem ve boylamlar gibi ya?antymyzy synyrlayan hatt’laryn ve inancymyzy kysytlayan  hadd’lerin  ötesine çykaran gönül ARAYI?I’ny sa?layacaktyr.

Y?te bu çizgilerinin a?ylmasy azmedilmeye layyk bir i?tir.  

Çünkü “BEN” beden ve ruh  arasynda çyplak duruyor.. sayy ve sanydan ibaret bo? bir töz halinde iken dil ve dü?ünce kendisine don ve atlet olarak giydirilmi?tir. Dil ve dü?üncenin sany ve kanylaryyla üzerine ördü?ü ve i?ledi?i giysinin farkynda olur ya da olmaz.. ancak önemli olan A’RAF’taki arada durarak siyah ve beyazy tanyyan EGO’suna eri?meye çaly?maktyr. Ynsan onun  bu ilim ve emel ile kalem ve kelamla örülü ve duyum ve dusunce ile duygu ve dilekle örtülü elbisesinin güzel olmasyny istiyorsa  haysiyetinin hasylatyna ve kazasynyn kaderine bagli oldugu  kadar.. ilminin imany kadar, kelamynyn Kur’any kadar, kaleminin islamy kadar ve emelinin ihsany kadar oldu?unu görmelidir. Yoksa kendine yazyk eder.

Allah ENE’mizi enaniyetle de?il iyi niyet ve güzel nazarla dokusun.

Allah gözümüze basiret ve i?itmemize feraset versin.

Allah bizi ve sizi iman ve Kur’an hizmetinde

salik, sabit, daim ve kaim etsin. Amin.