Yöntem bilimi, yöntem bilim ?emasyyla tanymlamak üzere bir deneme yapmaya çaly?tym,

?öyleki; ister FKB alanynda, ister PSL alanynda olsun yada ister din, ister felsefe alanynda, olsun; her hangi bir konuda yapylacak en anla?ylyr tanymlama ve açyklama, geomantyk-koordinatik dü?ünme çerçevesinde yani yöntem bilim vasytasyyla olmaktadyr. Yani bilinen mantyk metotlaryndan farkly metotla yada düzenekle bilinen kavram veya terimlerle her hangi bir konuda epistemik tahlil yapylabilmektedir. ?üphesiz söz konusu düzene?in kullanylmasynda bazy prensiplerin göz önüne alynmasy gerekmektedir.

Geomantyk-koordinatik dü?ünce sisteminde (4+4+4+4 yani 4444 açylymyna göre) merkezleri ayny, üst üste oturmu? iki?er adet ++, X X koordinat eksenlerinin uçlaryna yerle?tirilmi? (düzlem geometriye göre kare, dikdörtgen, daire veya elips biçiminde) yada (uzay geometriye göre küp, prizma ve küre biçiminde) kutucuklardan (16 adet) ibaret bir düzenek-?ema mevcut olup, esas konuyla ilgili tümel kavramlar veya terimler; bu düzene?in merkezindeki kutucu?a; a?a?ydan yukaryya do?ru soyutluk-batynlyk, somutluk-zahirlik, özde?lik prensipleri göz önüne alynarak yerle?tirilir. Dü?ey eksen alt taraftaki kutucuklara da soyutluk-batynlyk, tümden gelim prensipleri göz önüne alynarak yerle?tirme yapylyr. Dü?ey eksen üst taraftaki kutucuklara somutluk-zahirlik, tüme varym prensipleri göz önüne alynarak yerle?tirme yapylyr. Yatay eksenin sa? ve sol uçlaryndaki kutucuklara sebep-sonuç, evvel-ahir anlamynda zytlyk prensibi göz önüne alynarak yerle?tirme yapylyr. Çapraz eksenlere ait sa? ve sol alt taraftaki kutucuklara; soyutluk-batynlyk, olumluluk-olumsuzluk, düz ve ters anlamynda zytlyk prensibi göz önüne alynarak yerle?tirme yapylyr. Çapraz eksenlere ait sa? ve sol üst taraftaki kutucuklara da ayry-gayry, nicel-sayysal ve nitel-sözel anlamda izafilik prensibi göz önüne alynarak yerle?tirme yapylyr.

Yöntem bilimle, bilinen klasik mantiki dü?ünmeden farkly bir dü?ünme ile kavram veya terim açylymy olmaktadyr.

?üphesiz yapylacak uygulamalaryn çoklu?u ve kavram bilgisi nispetinde yöntem bilim düzene?inin-?emasynyn  kullanymy kolay olmaktadyr.

 

Yöntembilimsel analizi ö?renme, kullanma ve yararlanma a?amalary birbirini etkileyen süreçler. Sayyn Kutlu Aytug’un  bu a?amalarda ba?aryly bir ?ekilde ilerledi?ini ve yöntembilimi formüle etmeye çaly?ty?yny memnuniyetle görüyorum. Yöntembilim adyna seviniyor ve  kendisine te?ekkür ediyorum.  Ancak kendisinin dü?ündü?ü gibi biz bu bir ki?inin DÜ?ÜNCESYNY bir kaç ki?inin ileti?im aracy olarak kullanylma düzeyine  yani DYL haline getirmedikçe yapylacak i?in kuramsal bir çabadan ileri gitmeyece?ini dü?ünüyorum. Zaten yirmi yyldyr ben bu i?i yapyyorum.

Bilindi?i üzere “analitik düzlem”  halen MATEMATYK olarak kullanylmaktadyr. Bizler bunun MANTIKSAL kullanymyny gerçekle?tiriyoruz. Belki bazy arkada?lar Sayyn Aytug’un formüle etmeye çaly?ty?y bu mantyksal kullanymy  biraz yabancy kalabilirler. Bu nedenle mantyksal  kullanymy daha çabuk ve kökten kavramaya yardymcy olaca?yna inandy?ym  analitik düzlemin MATEMATYKSEL kullanymyny,  DÜZ YAZI ile veya ?emalarla  gösterecekleri bir ileti göndermelerini  rica edece?im. Bu konuda birkaç yerde açyklama yaptym. Yzleyen arkada?lar hatyrlayabilirler.

?imdi lise bilgileri bulunan ya da bu bilgileri taze olan arkada?larym acaba  analitik düzlemin MATEMATYKSEL  kullanymyny burada anlatabilirler mi ?

Böyle bir çaly?ma analitik düzlemin MANTIKSAL kullanymy olan yöntembilimsel analizi gerçekten ö?renmek ve ondan yararlanmak isteyen arkada?lar için ciddi bir giri?im olacak.

Arkada?larymyn her birinden ba?ta Kutlu AYTUG Bey olmak üzere  anlyk görü?mede  kendileriyle birlikte çaly?malar yapty?ym Fatma ÇAKIR,  Ahmet YA?ASIN, Ali ÜÇGÜL  karde?lerinden ve MATEMATYKSEL hocamdan  analitik düzlemin MATEMATYKSEL kullanymyny anlatan düz yazy veya ?ema bekliyorum. Bu sayade arkada?laryma daha çok yararly olaca?ym. Sizin bu konudaki yazylarynyz birbirimizin ufkuna açacak ve daha ciddi çaly?malara sevk edecektir.

Gerçi ben ö?retmen de?ilim ve sizlerde ö?renci de?ilsiniz.. bunu gerçekten inanarak söylüyorum yoksa tevazu de?il.. çünkü ö?renmek yoktur ö?renci ya da ö?renici vardyr. Her bir ö?renme olayy özgündür. Sizler pasif ve bilineni ö?renen “ö?renci” de?il aktif ve bilinmeyeni birlikte ö?rendi?imiz  “ö?ren-i-ci”lersiniz. Bu nedenle bilinene ili?kin anlatymynyzyn özgünlü?ü olacak ve bu da bizlere yeni kapylar açacaktyr.

Analitik düzlemin geometrik ve grafik kullanymy var. Ressamlar ve desinatörler bu kare ve dikdörten alany biçim, renk ve tasarym ile de?erlendirirler. 

Analitik düzlemin linguistik kullanymy var. Örne?in tüm yazy ve hat çaly?malary bu esasa dayanyr. Yani bizim  harf / ar / letter dedi?imiz gösterge ve simgeler YATAY ve DYKEY çizgilerden ibaret de?il mi ? Yazylar da ya yatay ya da dikey yazylmaz my ?Yatay ve dikeyin  eksenlerin olu?turdu?u YÜZEY analitik düzlemden ba?kasy de?il zaten. Yani bir ka?yt, bir ekran, bir pano analitik düzlemdir. COMPUTER ise bu i?in elektronik aygytlarla yapylmasydyr. Örne?in ekranda canly gibi görünen bir akvaryumun ardynda bu HESAPLAMA yatar.

Analitik düzlemin aritmetik denklemi geometrik e?riye dönü?türen matemamatik kullanymy var. Bunu lisede ANALYTYK GEOMETRY dersi olarak okutuyorlar.

Analitik düzlemin bizim kullandy?ymyz MANTIKSAL kullanymy var. Sayyn Aytug buna GEOMANTIK diyor. Burada formüle etmeye çaly?yyor. Bu aslynda beynin mekan idrakine göre üretti?i zihnin do?al çaly?masydyr. Buna analitik-sentetik muhakeme  denilir.

Analitik düzlemin METODYK kullanymy var. Bu kullanymy görmek yani anlamak için mantyksal kullanymda ilerlememiz  gerekmektedir. Buna da kant transandantal analitik der.

Kysaca mantyksal kullanymy anlamak için nasyl matematiksel kullanymy iyi bilmek gerekti?i gibi metodik kullanymy anlamak için de mantyksal kullanymy iyi bilmek gerekmektedir.

?imdi yöntembilimsel diyagramlarla ANALYTYK DÜZLEMYN kullanymlaryny  göstereyim:

LINGUYSTYK

MATEMATYKSEL        Kullanym        MANTIKSAL

METODYK

 Sa?lycakla kalyn.

Analitik Dü?ünce ve Analitik dü?üncenin Matematik kullanymy

Bilgilerimi do?rulamak bakymyndan bu konuyu irdelememiz benim için de çok faydaly oldu.

Analitik dü?ünce: olaylaryn, nesnelerin, tümel kavramlaryn analiz edilerek tanymlanmasyny-anla?ylmasyny sa?layan sistematik bir dü?ünme tarzydyr. Bir di?er ifade ile hangi dü?ünce sistematiktir yani efradyny cami, a?yaryny mani bir tertip-düzen içindedir. O dü?ünce analitik dü?üncedir. Bu ?ekilde dü?ünerek, en anla?ylyr biçimde açyklama yapylmakta ve en uygun çözümler ortaya konulmakta, sonuçlar çykarylmaktadyr.

Analitik dü?ünceye sahip ki?iler çözüm için ne yapylaca?yny adeta görür gibi dü?ünürler. Bu dü?ünme tarzyyla nesnelere veya tümel kavramlara ili?kin çözümlemeler/ tanymlamalar yapylyrken,  önce parçalara ayyrma olmakta ve parçalaryn temel özelliklerinden hareketle de bütüncül bir açyklama yapylmakta, çözüm ortaya konulmaktadyr. Bir di?er ifade ile Analitik dü?ünce, öncelikli olarak parçalayycydyr.  ister mantyki dü?ünmede olsun, ister matematiki dü?ünmede olsun yada yöntem bilim dahilinde dü?ünmede olsun, analitik dü?ünmek esastyr.

Mantiki dü?ünmede bir tümel kavram açyklanyrken/tanymlanyrken/betimlenirken, onunla ilgili do?ru bilinen-gözlemlenmi?  kavramlarla-terimlerle, hipotezlerle-aksiyomlarla, belirli prensiplere/kurallara (ayniyet prensibi, zytlyk prensibi ve tümden gelim, tüme varym kuralyna) göre çözümleme/parçalanma i?lemi yapylmakta; Matamatiki dü?ünmede, mantyki dü?ünmede bazen olu?an karma?yklyktan azade olarak kavramsal-terimsel yapyta?laryndan (aksiyomlardan) hareket edilmek suretiyle net-dosdo?ru çözümlemeler yapylmakta, sonuca varylmaktadyr.

Mantyki dü?ünmede yapy ta?lary olarak kullanylan kavramlara-terimlere kar?ylyk, matamatiki dü?ünmede ?ekiller ve sayylar kullanylyr. Ne varki her iki dü?ünce siteminde de aksiyomlardan, hipotezlerden hareket edilmektedir. Her iki dü?ünmede en temel kural, hipotezlerin, aksiyomlaryn ve kavramlaryn-terimlerin manasynyn do?ru bilinmesi ve yerli yerinde kullanylmasydyr.

Yöntem bilimsel dü?ünme sisteminde de ayny durum söz konusudur. Nasyl ki analitik zeminde matamatik dü?ünceyi ifade ederken  sayylar toplanyp, çykarylyp bölünüp ortaya bir de?erler bütünü çykykarylyyorsa, ayny ?ekilde yöntem bilimsel dü?ünme sistemindede sorunlar (tümel kavramlar-terimler olarak); sayylar gibi parçalara (ihtiva etti?i alt kavramlara-terimlere) ayyrylyp, çözümlemeler yapylabililir.

Matamatiki dü?ünce siteminde temel araç olarak en-boy synyrlamasy ile belirlenmi? bir düzlemde dik kesi?en iki sayy do?rusunun olu?turdu?u, dik koordinat sistemi veya dik koordinat düzlemi kullanylmaktadyr. ki bu analitik düzlem, sistematik dü?ünmenin bir bakyma zeminini olu?tumaktadyr.

Dik koordinat sistemi

+

Dik koordinat sisteminde yatay eksen x ekseni (apsis ekseni), dü?ey eksen ise y ekseni (ordinat ekseni) dir.

Analitik düzlemde her noktaya bir (x, y) sayy ikilisi kar?ylyk gelir. Bu sayy ikilisine noktanyn koordinatlary denir.

P(x, y) noktasy için, x noktanyn apsisi, y de ordinatydyr. Apsis ve ordinat de?erleri eksenlere çizilen dik do?rularyn eksenleri kesti?i noktalardyr.

Orijinin koordinatlary O(0,0) dyr

x ekseni üzerindeki noktalaryn ordinaty syfyrdyr. A(a, o) noktasy gibi. y ekseni üzerindeki noktalaryn ise apsisi syfyrdyr. B(o, b) noktasy gibi.

 Koordinat eksenleri analitik düzlemi dört bölgeye ayyryrlar.

 I. Bölge:   x > 0         y > 0

 II. Bölge:  x < 0         y > 0

III. Bölge: x < 0         y < 0

IV. Bölge:  x > 0        y < 0

Koordinat eksenlerini ve ara bölgeleri  resim olarak aktarmayy beceremedim, Sn. O Ziya karde?im bu eksikli?i tamamlarsa memnun olurum. Ysteyen http://www.biltav.com - www.biltav.com adresinden  E-Dergi Sayy 57'de ?ekilli olarak kaydedilen bu açyklamaya göz atabilir.

Sonuç olarak diyece?imiz o ki; Analitik dü?ünmenin matamatikte kullanylmasyyla koordinat ekseninde her hangi bir bölgedeki noktanyn merkeze uzakly?y, apsise veya ordinat eksenine iz dü?üm uzakly?y yani bir noktanyn koordinatlary do?ru olarak nasyl ortaya konulabiliyorsa, ba?ka amaçlara yönelik olarak ta analitik dü?ünme sistemine göre yani koordinat eksenlerine göre do?ru tespitler yapylabilir.

Sn. Osman Ziya bu dü?ünce sistemini, tümel kavramlaryn açyklamasynda kullanmak suretiyle yeni bir ilmi disiplin olu?turma çabasyndadyr. Ki bu kullanym ?ekline; O. Ziya yöntem bilim diyor,  ben de Geomantyk diyorum. Çünkü i?in içinde koordinat eksenlerine göre olu?turulmu? ?ekil-?ema var, belirli mantyk prensiplerine-kurallara göre ?emada belirli yerlere oturtulmak durumunda olan alt kavramlar-terimler var. Yani hem matematiki, hemde mantyki dü?ünce sistemini birlikte kullanym gerekiyor.

?üphesiz  bu bilimsel teoremin kolay bir ?ekilde do?rulanmasy ve her kesin kullanabilece?i ilmi bir disiplin hüviyetine kavu?turulabilmesi meselesi, oldukça önemli… Hakly olarak Sn. O.Ziya bu çaly?mada kendine yardymcy kuvvetlere ihtiyaç duymaktadyr.

Benim gibi takyntysy çok ki?ilerden ziyada takyntysy az insanlaryn bu çaly?maya yardymcy olmasy halinde her halde sonuca ula?ylyr. Ve yep yeni bir ilmi disiplin ortaya çykar sanyrym...

Daha uzun yazmak isterdim. Ancak dedi?im gibi takyntylarym fazla...

Sevgi ve saygylarymla

S. A.

MADDE VE SAYI