Sayyn Aytu?,

Hem ?ema biçim olarak hem düz yazy içerik olarak yerinde  ve yararly olmu?, tebrik ve te?ekkür ederim. Fakat yazarynyn tanydy?ymdan bu güzelli?e ?a?yrmadym.

Bende CUMHURYYET bayramy  vesilesi ile bir yazy yazmayy dü?ünüyordum bu size kysmet olmu?. Sizin bu "demokrasy" tanymynyzla cumhuriyet sözcü?ünün içeri?i  doldurulmu?.

Yazy ve ?emaya ili?kin ele?tirime gelince; adil yargy (ADLYYE)  ile adil yönetim (MÜLKYYE) e?le?tirilimesinde "adil" sözcü?ünün iki taraf için kullanylmasy yöntembilimsel analiz ilkelerine aykyry.. yani AYNI  kelime ve kavramy iki yerde KULLANMAMAK yöntembilimsel analizin esasly bir ilkesidir. Zaten olgu olarak ta çeli?ir.. adliye adil oluyorsa mülkiye adil olmaz ba?ka bir vasyf alyr. Adil kavramy iki ayry ?eyin ortak ady olmaz, oluyorsa bu adil sözcü?ü ady altynda ba?ka bir kavramy ya da olguyu sözkonusu ediyoruz demektir. Biri adaletin bir yüzü olur di?eri ba?ka bir yüzü olur ve bu iki yüzün de ayry ayry ady olur.

Örne?in adliye muhakeme / yargylama da adil olacaksa, mülkiye  tatbik ve icrada adil olacaktyr ki bu adil olmanyn yargylama da , muhakeme de adyl olmaktan ba?ka bir anlamy vardyr. Mülkiye (bürokrasi)  sivil ve askeri olmak üzere ikiye ayrylyr. Mülkiye,  mülkün ve ülkenin   idaresi  i?i demektir. Bu i?ler adaletle yapylacaktyr amma bu adaletle adliyenin adaleti arasynda ne fark var ? Adliye (yargy)  ve mülkiyeden ( yönetim) ba?ka bir de te?ri (yasama) var. Yasama erkinin yapty?y i?teki adaletin bu önceki ikisinden farky ne ?

Iki esas var.. adalet ve iktisad… adaletin bu üç erkte yani yasama, yürütme ve yargy güçlerinde gerçekle?mesinden ba?ka iktisadynda gerçekle?mesi gerekir.. bunlaryn ady ne olacaktyr ?

Adalet Kur’anî me?hur bir esas.. Her cum’a hutbede “Ynnallahe ye’muru bil-adli ve ihsan…” diye duyurulur.

Yktisatta ünlü bir temel.. yiyin için ysraf etmeyin ayeti.. e?er muktesid olsaydynyz yerin altyndan ve üstünden ryzyklanacaktynyz ayeti…   

?imdi be?eriyet aklyn talebi olan iktisady ve vicdanyn arzusu olan adaleti  iki ülkü ile taçlandyrdy:

Bilgi toplumuyla iktisady gerçekle?tirmektir, hukuk devletiyle adaleti yürütmektir.

Bütün bu çok yanly ve yönlü terim ve kavramlar yöntembilimsel analizle bir araya getirilip anlam çerçevesinde toplanacak ve toparlanacaktyr.

?imdi bunlaryn islamiyetle ilgi ve ili?kisi.. iki esas var: Hürriyet-I ?er’iyye ve Me?ruaty Me?ruya bu günkü tanymlarla özgürlük ve demokrasy.. Ali imran suresi 159 unca a?ette ?ura ve me?veret yani demokrasy  öngörülmü?. ?ura gibi beyatta islami bir esas. Bu ikisinin birle?iminden islam demokrasisi çykacaktyr.

Bu nasyl olacaktyr ?

Birde din-I mübin-I Yslamiyetin gayesi olan be? koruma var. Yslam ?eriatynyn gayesi akly, maly, cany, nefsi (namusu) ve ?erefi (dini) korumaktyr. Yani bunlar insanyn temel hak ve hürriyetleri. Fikir ve vicdan hürriyeti ile ifade ve te?ebbüs hürriyetini gerçekle?tirirken amme maslahaty ile ?ahsyn menfeati dengede tutulacaktyr.

Bu nasyl olacaktyr ?

Bütün bunlary temin edecek kavanin-I islamiyet ve kavaid-I din nasyl tedvin edilecek, nasyl tesis ve te?ekkül edecektir ? Efkar  ve emvalin “müdavelesi”ini temin edecek esasatyn “tedvin”i DEVLET olgusunun tesisi demektir.

Ülke, ulus ve siyasal iktidaryn teslisinden olu?an devlet üçgenin saç aya?y nasyl oturtulacaktyr ?

Bu teslisden tevhide nasyl geçilecektir ?

Y?te tüm bunlar laiklik SORUNUNUN, demokrasy SORUNUNUN, bireysel ve toplumsal hürriyet ve haklar sorunun çözümüyle gerçekle?trilecektirr.

Demokrasi SORUNU ise bunlardan sadece birisidir.

Hakimiyeti saltanattan alyp seçim ya da ba?ka bir ?ekilde halka ve millete vermek ya da vermi? görünmekle yani CUMHURYYETLE  sorunlar bitmiyor. Ya da tek sorunlar yol devrim, tek yol demokrasi  tek yol islam demekle tükenmiyor. Ancak i?aret etti?iniz gibi zaman içerisinde canly bir bilim ve diri bu hukukla geli?en uygarlyklar ve milletler  semavi dinlerden aldyklary y?ykla, iktisatla, adaletle daha iyi bir idare ve yönetimin, daha iyi bir terbiye ve e?itimin yol, yordam ve yöntemlerini buluyorlar.

I?te yöntembilimsel analiz, bu sorunlara çözecek olanlara, bu konulary dü?ünecek olanlara tarty?malarda kavramsal tasaryma esas olacak çok yönlü bir anlatym aygyty ve ele?tirilere temel ara yüz olacak  çok yanly bir anlam sürücüsü sunuyor.

Sa?lycakla kalyn.

Osmanziya