Mantykly dü?ünme
Nereden Yazdırıldığı: YöntemBilim Forumu
Kategori: Yöntem Bilim
Forum Adı: Yöntembilim
Forum Tanımlaması: Yöntembilim Üzerine Paylaşımlarınız
URL: http://www.yontembilim.com/forum/forum_posts.asp?TID=87
Tarih: 31-Mart-2025 Saat 00:40
Program Versiyonu: Web Wiz Forums 8.03 - http://www.webwizforums.com
Konu: Mantykly dü?ünme
Mesajı Yazan: kutlu aytug
Konu: Mantykly dü?ünme
Mesaj Tarihi: 04-Nisan-2010 Saat 01:18
|
Yöntem bilimin anla?ylmasynda önem arz eden mantykly dü?ünmenin (akyl yürütmenin) mahiyeti ve muhtevasy ile ilgili kysaca diyece?imiz o ki; mantykly dü?ünme, en az yöntem bilim konusu kadar önemli bir konu oldu?undan koordinatik-geomantyk dü?ünme çerçevesinde yapty?ym bu çözümlemenin; yöntem bilim forumunda do?ru-yanly?, eksik-fazla bir de?erlendirilmesinin yapylmasynda faydaly olaca?y kanaatindeyim. Her ne ?ekilde olursa olsun bir konuda dü?ünmeye ba?lamadan önce konuyla ilgili varlyk ve vaka hakkynda gözlem ve deneyim olmasy gerekmektedir. yani gözlem ve deneyle algylanan ?eyler, otomatikman mantykly dü?ünmeyi ba?latmaktadyr. Mantykly dü?ünme bir ruhi etkinliktir. Mantykly dü?ünme ile (Tüme varym, tümden gelim, mukayese ve benzetme metotlarynyn kullanylmasyyla) ancak zihinde kavramlar olu?maktadyr.. Kavramlar i?lenip terimlere dönü?mektedir. Kavram ve terime ili?kin do?ru tarif ve tanymlama yapyldyktan sonra bir kanaate veya hükme varylmaktadyr. Ortaya konulan kanaat ve hüküm, sözel veya sayysal olarak tablo, metin formatynda i?lenmekte ve de?erlendirilmeye hazyr hale getirilmektedir. Yapylan de?erlendirme sonucunda da ya kabul yada ret edilmektedir. ------------- ahmet |
Cevaplar:
Mesajı Yazan: osmanziya01
Mesaj Tarihi: 04-Nisan-2010 Saat 13:27
|
Sayyn Aytu?, katky ve katylymynyz için te?ekkür ederim. Ylk cevab olarak önce manty?yn genel çerçevesini çizmek Ystedim daha sonra mantyk üzerinde durabiliriz. Zaten usul ve mantyk kavramlary birbirine yakyndyr. Usul / yöntem daha geni? kapsamlydyr. Usullerden biriside mizan-y akyl olan "Mantyk"tyr. Fakat usulde mantyktan ba?ka konularda vardyr. En azyndan dü?ünmekten ba?ka gözlem prensipleri yer alyr. Usul akyly kullandy?y gibi kalbi ve kalbî araçlary da kullanyr. Aklyn usulu oldu?u gibi kalbin usulleri de vardyr. Hatta hadis usulü, fykyh usulü, kelam usulü gibi. Sizin “geomantyk” dedi?iniz yöntembilimsem analizlerimizde bir usuldür. Mantyk tefekkür içinde akar tefekkür ise de ?uur içinde cereyan eder..
Tefekkürî olan “Mantyk” ile tezekkürî olan “Nutuk” için MANTUK terimini kullanyrym. ?uur içinde mantuk ME?YET ile kar?y kar?yya gelir. Mantuk ve me?iet ise öylesine birbirini içine girmi? ki bunu mantuk’un bir re’y i?’i olmasyyla me?ietten bir pay aldy?yny buluruz, me?iet’in bir nutuk de’si olmasyyla mantuktan bir pay aldy?yn görürüz. Mantuk nefy ve ysbat yapar, Me?iet ise redd ve kabul eder. ?uurun en esasly iki yany var: Varlyklary fark eder; yokluklary kadr eder. ?uur tabloda tam ortaya yerle?tirilip fark ve kadr sa?yna ve solunu oturtulmu?tur. Farkyn ve kadrin ötesine de SELB ve YCAB yerle?tirilmi?tir. Me?ietin öncesine temzic mantukun öncesine de temyiz yerle?tirildi. Böylece ?u arty (+) elde edildi: MANTUK ve ME?YET dikeyi ile SELB ve YCAB yatayy Temyiz istintaç ve istihraç etmekle ANALYZ eder. Buna mantykta tümdengelim / dedükksiyon ady verilir. Yani çözümleme yapylarak çykarym yapylyr. Çykarym / istihraç daha çok MUHAKEME’ye dayanyr. Temzic istikra ve istinbat etmekle SENTEZ eder. Buna mantykta tümevarym / indüksiyon ady verilir. Yani bire?im yapylarak bitirim yapylyr. Bitirim / istinbat daha çok MÜ?AHEDE’ye dayanyr. ?uurun i?i sadece tefekkür yani tekfir ile fikir üretmek de?ildir. Zaten “t e k f i r” ile “t e k f i r” birbirine öylesine yakyndyr ki Sol cenah onu metafizik diye, sa? cenah felsefe diye reddeder. Bu orada olan masum, mazlum, memduh olan tefekküre olur. ?uurda fikirden ba?ka zikir ile fehim ve fykyh da vardyr. Fikir ve zikir ile fehim ve fykyh YRADE eseridir. Yrade bir yapydyr hürriyet onun hali ve durumudur. Yukaryda anlatylanlarla onun devimi ve hareketidir. Yradenin ba?ka hareketleri için dizin içindeki tablolara bakynyz. Sa?lycakla kalyn. OSMANZYYA Sentaks / sözdizimsel / BEYANÎ eksikliklerim VE semantik / anlambilimsel / MAANÎ yetersizliklerim için düz yazydan özür dilerim NOT: Yukarydaki kurgu hiçbir kaynaktan iktibas edilmemi?tir. Bir anlyk ilhamla hemen te?ekkül ettirilmi? de de?ildir. Yyllar süren yöntembilim çaly?malaryyla elde edilmi? bir model ve mealdir. Bu modeller sürekli de?i?ir ve geli?ir. Bu de?i?im ve geli?imin bir örne?ini görmek için irade dizini içindeki tablolara bakabilirsiniz.
http://sites.google.com/site/yontembilim/ - http://sites.google.com/site/yontembilim/ http://sites.google.com/site/insanilim - http://sites.google.com/site/insanilim http://groups.yahoo.com/group/BAKARA/ - http://groups.yahoo.com/group/BAKARA/ http://groups.yahoo.com/group/oku-ikra/ - http://groups.yahoo.com/group/oku-ikra/ http://groups.yahoo.com/group/yontem-bilim/ - http://groups.yahoo.com/group/yontem-bilim/ http://groups.yahoo.com/group/insanbilim/ - http://groups.yahoo.com/group/insanbilim/ http://www.yontembilim.com/ - www.yontembilim.com http://www.insan-bilim.com/ - www.insan-bilim.com ------------- BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir |
Mesajı Yazan: osmanziya01
Mesaj Tarihi: 04-Nisan-2010 Saat 20:09
|
Mantyk nutuklaryn / sözlerin ve tümcelerin do?ru, düzgün ve düzenle olmasyny sa?layan kurallaryn bilimidir. Ylk olarak mantyk Aristo'nun ORGANON adly eseriyle ortaya çykty. Terim ve kavramlarlar ba?lar, önermeler ve yüklemlerle sürdürülür sonunda yargylarla bitirilir. Yani kavramlarla önermeler olu?turulur, önermelerle yüklemler ve yargylar olu?turulur. Yüklemler ve yargylar tümcelerdir. Tümceler iki türlüdür kategorik isim cümlemleri ve hipotetik eylem cümleleri. Yani kesin ad tümceleri ve ko?ullu eylem tümceleri. Ysim tümceleri kyyaslama cümleleridir.
Önermeler (nicelik yönünden tümel ve tikel, nitelik yönünden olumlu ve olumsuz) dörde bölünür ve bu dördünün ili?kisinden GEÇERLY kyyaslama tipleri çykarylyr. Geçerli kyyaslama örneklerinden, do?ru bir akyl yürütme yani mantykly bir dü?ünme için ilkeler ortaya çykarylyr. Bu nedenle bu biçimi ve forma ba?lylyk yüzünden klasik mantyk FORMEL MANTIK olarak adlandyrylyr.
Bu mantyk aristo tarafyndan ilk, yetkin ve tam olarak ortaya çykartylmy? olup bu güne kadar de?i?tirilemi?tir. Çünkü bunlar aklyn yaratyly?tan konulan (özte?lik ve kar?ytlyk ve üçüncü ?ykkyn imkansyzly?y) önsel akyl ilkelerine göre olu?turulmu?tur. Daha sonra manty?yn bu çekirde?i geli?tirilmi? olgulara dayanan MATEMATYKSEL mantyklar çykartylmy?tyr. Olasylyk manty?y - bulanyk mantyk- ortaya konulmu?tur.
Evrenin en genel yasalarynyn istatistiki yasalar oldu?u anla?ylmy? ve formel iki kutuplu düzenli manty?yn bunun özel bir hali oldu?u dü?ünülmü?tür. Ba?ka bir açydan bakylyrsa en genel yasalar düzenlilik olup belirsizlik bunun özel bir halider. Makro alemdeki Rölative düzenlili?e mikro alemdeki kuantum ise belirsizli?e dayanyr.
Bu tarty?maya ra?men klasik manty?yn de?eri hale geçerlidir.
Çünkü bilim usulu ve hukuk usulü buna dayanyr. ------------- BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir |
Mesajı Yazan: osmanziya01
Mesaj Tarihi: 04-Nisan-2010 Saat 20:19
 ------------- BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir |
Mesajı Yazan: kutlu aytug
Mesaj Tarihi: 05-Nisan-2010 Saat 01:14
|
Sn.Osman Ziya Mantykly dü?ünme konusunda yapty?ym ?ema ve kysa çevrim ile ilgili iki ?emaya dayaly oldukça detayly ilmi bir açyklama yapmanyz, sanyrym bana ve di?er forum mensuplaryna yeterince doyurucu bilgi vermenize sebep oldu. Verdi?iniz bilgiler için te?ekkürler. Anlasilan o ki; yöntem bilimin ilk merdiven basama?yny klasik mantyk te?kil etmekte ve bu disiplin Aristodan beri de hiç de?i?meden günümüze kadar gelmi? bulunmakta... ------------- ahmet |
Mesajı Yazan: osmanziya01
Mesaj Tarihi: 09-Nisan-2010 Saat 23:23
|
Sayyn Aytu?, ileti ve iltifatynyz için te?ekkür ederim. Yöntembilimin dört temeli var. Birincisi tespit etti?iniz gibi klasik mantyk ve onun formal normlary. Bunlar yaratyly?tan aklymyzy önsel / a priori / kablî olarak konulmu?. Buna NORM / SURET diyorum. Ykincisi analitik geometri ve onun ?ekilleri. Buna MORPH / ?EKYL diyorum. ilki ARYSTO ikincisi DEKART tarafyndan tesis edilmi?tir. Bunlar yöntembilimin bilinen temelleridir. Yöntembilin üçüncü yany kullandy?ym fakat henüz formüle edemedi?im KONSEPTLERDYR. Bu konseptler matematiksel olarak kullanan analitik düzlemi MANTIKSAL olarak kullanmanyn yolunu açacak.
Bunu birlikte in?a edece?iz. Yani bir ki?inin dü?üncesi olan yöntembilimsel analiz bir kaç ki?inin dili haline geldi?inde bu konsept ve kavramlar kendili?inden teessüs edecek.
Bunu bu forumun webinde YÖNTEMBYLYM ba?ly?y ile yirmi sene önce bu konseptleri ifade etmeye çaly?tym fakat maalesef bu deneme ses getirmedi. Marifet iltafata tabi bulundu?undan o günden beri bu çaly?mayy revize edip yeni haline ortaya koyamadym.
Yöntembilimin dördüncü kayna?y yirmi senedir olu?turdu?um on be? binden fazla ?emada mevcut olan misaller ve MODELLERDYR.
Konseptler genel ve soyut kavramlar ise modeller özel ve somut anlam çerçeveleridir.
Konseptler yöntembilimin biçimine ilikin ilkeler ve kurallar olacaktyr. Modeller ise içerikli uygulamalar ve örneklerdir.
Yöntembilimi yyllardyr modellerle uygalamaktan ve sürekli içerikli anlam çerçeveleri olu?turmaktan, yöntemebilimin reklam ve propagandasyny yapmaktan konseptleri geli?tirmeye fyrsatym olmamy? gibi görünüyor. Sizde bir an önce bu konseptleri olu?turarak yola çykmak istiyorsunuz. Yeterli bir uygulama ve örnekleme yapmadan konseptleri ortaya çykarmak kolay olmady?y gibi yyllardyr yapylan içerikli ?emalardan elde edilmi? konseptleri yeteri kadar dialog ve tarty?ma bulunmadan ortaya çykarmakta zordur. Belki sizin gibi ilgili bir kaç arkada?yn yo?un ve ciddi tarty?ma ve çaly?masy bu konseptleri ortaya çykaracak ama bu da zaman isteyecektir.
Yn?aalah bu zamany buluruz.
Sa?lycakla kalyn.
Osmanziya ------------- BEYAN dogru olmali ve MAAN hakikati bulmalidir |