D i l b i l i m s e l S ı f ı r l a r : M i t M i , G e r ç e k M i ?
Caner KERİMOĞLU
Paylaşılan değerli bu yazının sonunda :
"6. Sonuç
Yazıyı bitirmeden önce bir konuda yanlış anlaşılmak istemediğimi belirtmek
isterim. Sıfırlar dil araştırmalarında üzerinde düşünmeye değer olgulardır,
önerilen kullanımlarda titiz bir şekilde tartışılmalıdır. Ben de derslerimde,
yayınlarımda sıfırlardan söz ettim. Genel Dilbilime Giriş kitabımda sıfır
biçimbirim bölümünü yazdığım dönemden beri zihnimde sıfır kabulleriyle ilgili
şüpheler vardı. Bu yazıda biraz da bu şüpheleri tartışmak istedim. Birkaç maddede
yazıda tartıştığım şeylerden geriye kalanları özetlemek isterim:
a. Dilbilimde sıfır varsayımının kökleri eski Hint bilgini Panini’ye kadar
gider. Gauthiot modern dilbilimde terimi ilk kullanan kişidir. Sonrasında
Saussure ve yapısalcılar tarafından yaygınlaştırılmıştır. Ancak
matematikten alınan sıfır teriminin dilbilimdeki kullanımı konusunda
tartışmalar vardır. Matematikteki sıfır ile dilbilimdeki sıfır farklı içeriklere
sahiptir.
b. Yaygınlığına rağmen dilbilimde sıfırların tanımı ve kullanımı konusunda
görüş birliği yoktur. Farklı teorisyenler farklı ölçüler getirmeye çalışsa da
henüz herkesçe kabul edilen bir ölçüsü yoktur.
c. Beyin çalışmaları da sıfırların biyolojik bir gerçeklik olduğuna dair
tartışmasız bir kanıt sunamamıştır.
d. Türkçede önerilen bazı sıfırlar bilimsel olarak tartışmalıdır. Örneğin sıfır
sadece teklik ile değil, bazı kullanımlarda çokluk ile de
ilişkilendirilebilmektedir. Bu nedenle sıfırlar yanlışlanabilirlik testine
girebilecek nitelikte olmalıdır. Önerdiğimiz sıfırın hangi anlamı
karşıladığını testlerle sınayabilmemiz gerekir.
e. Sıfırlar farklı anlamları karşılayabilmekte, bugün sıfır kabul edilen bazı
kullanımların art zamanlı olarak sesbilgisel işaretçilere sahip olduğu
görülmektedir. O nedenle sıfır atadığımız yerler için “Neden?” sorusunu
mutlaka sormalıyız. Bazı boşlukların nedenini dilin evrimsel gelişiminde
bulmak mümkündür.
f. Boşluk doğal bir olgudur ve dilde de boşluklar vardır. Her boşluk için sıfır
ataması yapmak ve oraya bir anlam atfetmek doğru bir yaklaşım değildir.
Belki Ex nihilo nihil fit “Hiçlikten hiçlik doğar” diyen Parmenides haklıdır.
Yoktan var çıkarmak için zorlamamak gerekir."
deniliyor.
Söz konusu paylaşımın özeti. Bir konunun teolojik İÇERİK mi filololik BİÇİM mi olduğunun saptanma aracının FİLOZOFİK olmaması gerektiğini düşünüyorum. Konu "logos"a mı yoksa "sophos"a mı ilişkin olduğu tartışmasında yazarın PARMANİDES'i konuya dahil etmesi logos değil sophos yaptığının belirtisidir. Osmanziya yontembilim.com
|