Yöntembilim : uçurtma nasyl yapylyr ?

Çünkü uyarana ba?ly görsel ve i?itsel duyulabilir dünyanyn pek çok nesneleri sevilebilir oldu?u gibi duyurana ba?ly anla?ylyr ve inanylyr istenilebilir dünyanyn pek çok nesneleri de dü?ünülebilir.

Ba?ka bir anlatymla y?yk nesneleri aydynlatty?y gibi gerçekleri ise insanlar insanlara anlatyr. Göstergeleri çevirme ve görüngüleri evirme yolunda betimleme, indirgeme, açyklama ve yorumlama ile yapylan aydynlatma sevilebilir, dü?ünülebilir ve istenilebilir dünyaya ili?kin bir y?yklandyrmadyr.

Kapaly kapylary açma ile yapylan aydynlatma ile lambalary yakma ile karanlyk odalara yapylan y?yklandyrma arasyndaki farky anladyktan sonra bu olayyn BENZETYMYNDEN yola çykarak “gerçekleri”n aydynlatmasy anlatylyrken kar?yla?ylan zorlama ço?u insany bu gibi ince konulary konu?maktan uzakla?tyryr.

E?er aydynlanaca?yna zihin kararyyorsa konudan ya da anlatymdan uzak-la?mak aslandan yrak-la?mak kadar i?e yarar. Bizde öyle yapaca?yz.. söz dizimi’nin IRAKLA?TIRMA’sy ile anlam-bilim’in UZAKLA?TIRMA’sy göz önüne alarak, konumuza dönelim… nitekim öyle yaptyk bu yazyda söz dizim ve anlam bilime ili?kin dü?üklükleri ve yanly?lyklary düzeltmeye çaly?tyk.

?imdi kuramymyzda bu duymaya, dü?ünmeye, sevmeye ve istemeye ili?kin dünyalar ?öyle dizilirler:

Biz duyulabilir ve dü?ünülebilir dünyanyn alanyna BYLGY (ilm) dedi?imiz gibi ikinci sevilebilir ve istenebilir dünyanyn alanyna dahi BUYRUK (emr) dedik.. do?ru mu yaptyk yanly? my yaptyk bu konuda yargylama yapmak isterseniz burada sözü edilen on kavramy zihninizde tasavvur etmeniz kolay olmayacaktyr. Evet bu zorluk klasik dü?ünme ve dillendirme yöntemine göre, syradan anlam sürücüsüne ve bildik anlatym aygytyna göredir. Fakat yöntembilimsel analizin anlam sürücüsüne ba? vurup görsel diyagram ve tablolary kullandy?ynyzda analitik düzlemin metodik kullanymy size kolaylyk sa?layacaktyr.

?imdi biz bu yazyda emir / buyruk üzerine yapty?ymyz bir dizi tablonun nasyl olu?turuldu?unu anlatmak üzere bir benzetmeden yola çyka?yz.. terimlerin SÜS’leri ka?ytlarda yazyly oldu?u gibi SES’leri de havada yazylyrlar. Biz ?u SÖZCÜKLERY ta?yyan sesleri yakalayan telefonlarymyzla bu sesleri i?itiyor ve “söz”lerin anlatymyndan onun içerdi?i “sözcük”leri anlyyoruz..

Sözcüklerin terim sesleri havada yazyldy?y gibi bu sözcüklerin imge ve kavram nesneleri de FEHM’imizde yazylyrlar. Mefhum / kavram bir zihin nesnesidir. Sanki FEHYM yakalayan, kavrayan ve ba?layan bir dil el’i ve dü?ünce bel’idir. Anlam sürücümüz bu sözcükleri terim ve kavramlaryyla birlikte anlatym aygytyna göndermeden önce, tasavvur, taakkul ve tefekkür etmek için fehim gergefinde ve ifham kanaviçesinde i?ler ve bir diya?ram, bir tablo ortaya çykaryr. Yani kavramlary birbirine ba?layyp bir a? ortaya çykaryr.. ?imdi bu i?leri, iyi dileklerimi veremedi?im için güzel isteklerini alamady?ym, nöronlara BA?LIYORLAR. Sonuçta ortada bir ba?lama i?i var.. onlaryn i?i beyin ve nöronlarla benim i?im zihin ve ba?lamlarla.. sonuçta hepimiz bi ?iyi bi ?eye ba?lyyoruz. Onlar bu i?leri saydyklary, ölçtükleri ve biçtikleri için “gerçek” oldu?unu ileri sürüyorlar benim ise böyle bir savym yok. Amma benim de bir sayym, ölçüm ve biçim aygytym var ama bu ?imdilik, aly?ylan ve kullanylan matematik gibi tanynmy?, yayylmy? ve yerle?mi? de?il.. Her ne ise biz i?imize bakalym.

?imdi BENZETYM ve te?bihimize dönelim.. fehmi HAVAYA benzetip onun içerisine bir UÇURTMA yolluyorum. Ta ki o uçurtma ile fehm-i havada uçu?an kavramlary yakalayayym ve bu tutu?umu size örneklerle göstereyim:

Uçurma nasyl yapylyr ? Ya?am boyunca doyasyya balyk tutamadym.. doyasyya uçurtma uçuramadym.. berbat bir çocukluk geçirmedimse de dolu dolu çocuklu?umu ve gençli?imi ya?amadym ve bu yüzden hala çocuk kaldym.. büyüyemedim.. ?imdi anlataca?ym “uçurtma” yapma tekni?i ile kavramlary yakalyyorum. Uç.. bu sesin ve kökün fehme ça?ry?tyrdy?y anlam ve ba?lamlardan uz’un uz’un söz etmek istemem us’ul us’ul dillendirece?im.. UZ / vicdan ve kalb dimik.. US / nühâ ve akyl demek.. uç ise hem kalbe hem akla ba?lan bir ipin ucudur.. bu YP UÇ’u e?er p.un eline geçmi?se ne yapaca?ynyzy bilemezsiniz… vicdan’ynyz insafy ve nühâ’nyzyn mizany rehber olmazsa hidayeti acyk zor bulursunuz. Vicdan ve nühâ’yy birbirinden ayyrt edersiniz ve fakat dile getiremeyebilirsiniz.. fakat bu KONU’larla ilgilendikçe bilgileneceksiniz.

Efendim malumunuz uçurtma yapmak için YKY TANE ÇITA’ya ihtiyacynyz vardyr. Bu çytalar ne kadar hafif olursa o kadar iyidir. Bazylary bunu tahtadan yapar bazylary kamy?tan yapar. Bizim çytamyz ise kamy?tan daha ince, daha narin ve daha saydamdyr. Ama sonuçta o da bir ÇYZGY’dir. Bu iki çytaya nasyl bir araya getirirsiniz.. ya (+) biçiminde ya da (x) ya da bu arty ve çarpynyn her ikisini birlikte kullanarak ( * ) ?eklinde.. Sonra bu çizgilerin olu?turdu?u alany yani ANALYTYK DÜZLEMY yöntembilimsel analizle MANTIKSAL olarak kullanmak dili ö?renmek kadar zor ve matemati?i kullanmak kadar karma?yk de?ildir.

+, x çizgileri ve bu çizgilerin olu?turdu?u alanlary kullanarak terim ve kavramlarla resimler olu?turmak; yani ba?lamlar ve anlamlar kurmak, tanymlar ve tümceler dillendirmek; ileti ve bildirimleri dile getirmek ya boynundaki ipi tutarak deveye hendek atlatmaktan zor ya da havada uçurtma uçurtmaktan kolay olacaktyr.

Tüm i?lerimiz; ko?ullanma, kurallanma, ö?renme, çaly?ma ve aly?ma kysaca KISITLANMIDIR. Aly?ty?ymyz kölelik verilen krallyktan de?ersiz daha olsa biz ço?u zaman köleli?in kysytlanmasyny tercih ederiz. Kimi fizik kimi fikir ba?lysy.. kimi psik kimi fiil ba?ymlysydyr. Ö?renme ile yenilenme ise özgürlü?ün KULLANILMASI.. yeter ki yeni bir kysytlamaya dönü?mesin.. çünkü kullanma yeni bir köleli?in ba?langycydyr…

Bana bu i?i nasyl yapyyorsun diye yalyn bir ?ekilde soruyorlar ve sonra yine sade bir ?ekilde bu ne i?i yaryyor diye sorguluyorlar. Benim her ikisine de yanytlarym var.. bunlary burada yineleyecek de?ilim fakat NASIL YAPIYORSUN ? sorusunun yanytyny almak istiyorsanyz bu yazynyn ba?yna dönün anlattyklarymy bir daha okuyun.. çünkü yalyn ve sade bir ?eyi ö?renmek karma?yk ve kary?yk bir i?i ö?renmekten daha zordur! Çünkü o karma?yk ?eyi zaten çoktaaan ÇALI?MI? ö?renmi?, ALI?MI? kullanmy? ve SONUÇLARINDAN VE MEYVELERYNDEN de bol bol yararlanmy?synyzdyr… Ancak önemli olan yeni, yalyn ve sade bir i?i ilk ba?tan ö?renmek, kullanmak ve yararlanmaktyr. Hasyly hepimiz aly?ylmy? uzun yolun ö?renilmemi? kysa yoldan uzun oldu?u gerçe?inin mahkumu, mecburu ve memuruyuz.

Emir deyince demir aklynyza gelebilir.. çünkü emir demiri deler deyimini biliyorsunuzdur.. emir deyince benim bu çaly?mada dikkatimi çeken MYR kökü ve sözcü?ü aklyma geldi.. miri maly yani devlet maly deyimiyle ba?ladym. Emir.. emr.. mir.. ve buyruk. ?imdi kullanaca?ym dört ?emanyn adlary bunlar.

Bu ?emalarda çytalary önce + ?eklinde sonra x biçiminde sonra (*) figyyr’ynda (Yngilizce’de figure’dan ba?ka terimlerde var fakat Türkçe’deki kullanymyna bakarak bunu seçtim) kullandym.

Bu çytalaryn ve çizgilerin olu?turdu?u alanlary i?leyerek versiyon versiyon ilerleyen tablolarymy olu?turdum.

Burada kyrmyzy yumurtalarla ba?lamalar yapylmy? ki buna dilde BA?LAM ady verilir. Her ba?lam anlam veren bir tümcedir. Emel taleb edilir, arzu rüçhan edelir, gaye ra?bet edilir, maksat hedef edilir.. biçiminde tümceler dü?ünülebilir. Ya da emel ve hedef bir takym, rüçhan ve ra?bet ba?ka bir takym, arzu ve taleb ba?ka bir takym, maksat ve gaye ba?ka bir takym. Yani bunlar türlü türlü emirler, istekler, dilekler, özlemleri dile getirir ki bunlaryn hepsini BUYRUK ba?ly?y altynda topluyorum.

?imdi bu (+) ve (x) ?eklini ikisini birden yani (+) ARTI aralar ile (x) ÇARPI alanlary birlikte gösteriyorum.

?imdi bu (+) ve (x) ?eklini ikisini birden yani (+) ARTI aralar ile (x) ÇARPI alanlary birlikte gösteriyorum. EMYR ba?lykly ?emada buyru?un kurulu? ve i?leyi?i arty ve çarpy çizgileriyle yani MAVY kutular ve KIRMIZI yumurtalarla gösterilmeye çaly?ylmy?.. çaly?ylmy? ama bu sizin için aly?ylmy? bir i? olmady?yndan oldukça kafa kary?tyrycy bir karalamadyr.

Bu karalama gerçekten çizgilerle yapylsaydy olumsuz etkisi biraz daha az olurdu ama terim de?i?kenleri ile kavram de?erleri içeren karma?yk sözcüklerle yapyldy?y için çok daha karma?yk halde görünecektir. Amma görmenin bir tür örme oldu?unu bildi?iniz ve bu tablolaryn nasyl örüldü?ünü ö?rendi?inizde bu karma?a yava? yava? kalkacak bazy arkada?larym gibi sizlerde ?ema ve tablo yapar hale geleceksiniz. Tablolardaki gösterimler için benimle tarty?acaksynyz. Nerde o günler… o günlere geldi?inizde buraya kadar anlatylan yalyn tablolary de?il ?imdi bindirece?im BUYRUK tablosunu bir bakmada örecek ve göreceksiniz.

Bu tabloyu örünceye kadar tam on üç versiyon geçirdik.. bu arada bazy terimler yeni yerlere yerle?tirildi bazy terimler eklendi bazy terimler çykaryldy bütün bu de?i?imleri versiyonlary izleyerek görebilirsiniz. Bunlary izlemek, ?emalara çaly?yp aly?mady?ynyzdan ya da aly?yp çaly?mady?ynyzdan, sizlere gereksiz gelebilir ya da zor görünebilir. Ancak unutulmamalydyr ki Almadan vermek Allah’a mahsustur. Umulur ki bu tablolary izlerken görece?iniz ba?lamlardaki ba?lantylaryn verdi?i y?yklar, aydynlyklar, gerçekler açyk ve seçik bilgi edinme merakynyzy harekete geçirebilir. Böylece vaktinizi alsa bile verilecek aydynly?yn hatyry karanlyk bölgeye girme cesaseti ve cesareti do?uracaktyr.

Zaten bizim meramymyz dahi bu.. aaa bakyn bu ?emada kullanmady?ym bir buyruk daha çykty.. bir yazyda nesneleri mektuba kimseleri de “meraya” ya (aynalara) benzetmi?tim. Merak ve a?k dolu bir ayna olan ?uurun meramy ne ola ki ?

Kendi mi görmek yoksa ba?kasyny my göstermek ?

Yoksa hem o hem o mu ?

Var ise ne o ne o mu ?

Kim O ?

Ahiretiniz ve akibetiniz iyi ve güzel olsun.

Sa?lycakla kalyn.

OSMANZYYA

Bu tabloyu örünceye kadar tam on üç versiyon geçirdik.. bu arada bazy terimler yeni yerlere yerle?tirildi bazy terimler eklendi bazy terimler çykaryldy bütün bu de?i?imleri versiyonlary izleyerek görebilirsiniz. Bunlary izlemek ?emalara çaly?yp aly?mady?ynyzdan sizlere gereksiz gelebilir ve zor görünebilir. Ancak umulur ki bu tablolary izlerken görece?iniz ba?lamlardaki ba?lantylaryn verdi?i y?yklar, aydynlyklar, gerçekler açyk ve seçik bilgi edinme merakynyzy harekete geçirebilir.

Zaten bizim meramymyz bu.. aaa bakyn bu ?emada kullanmady?ym bir buyruk daha çykty.. bir yazyda nesneleri mektuba kimseleri de “meraya” ya (aynalara) benzetmi?tim. Merak ve a?k dolu bir ayna olan ?uurun meramy ne ola ki ?

(*) geometride iki nokta bir çizgi olu?turdu?u gibi iki çizi de bir alan olu?turur.. aslynda bir do?ru dy?yndaki bir nokta da bir alan olu?turur.. geometri ilminde bilgim olmady?yndan bu konudaki ayryntyya girmemem ama ?unu iyi biliyorum bir uzam kendi yönlerinden yeni bir yöne yöneldi?inde yeni bir BOYUT ortaya çykaryr ve böylece boyutsuz nokta önce do?ru sonra yüzey sonra hacim sonra zaman UZAY’lary olu?turur. Bu dört boyutlu mekan-zaman süreklisi be? boyutlu ?UUR içindedir.

http://groups.yahoo.com/group/oku-ikra/ - http://groups.yahoo.com/group/oku-ikra/

http://groups.yahoo.com/group/yontem-bilim/ - http://groups.yahoo.com/group/yontem-bilim/

http://groups.yahoo.com/group/insanbilim/ - http://groups.yahoo.com/group/insanbilim/