De?erli Yazerim,
Sende yanytlamasan.. muhatapsyzlyktan bitap dü?üce?im.. alakana te?ekkür ederim amma iltifatyna kar?y ?unu söyleyece?im.. dü?ünme bizim zor kar?ysynda dayanaca?ymyz ilk kapymyz.. ate? dü?tü?ü yeri yakar amma dü?ünce kapysyny kapatmayanlar bu i?in çaresine bakar. Duygularyn seli kar?ysynda belki tutanacak dalymyz bizden uzakla?yr amma dü?ünme sandalyna binenler ayak basacaklary bir karaya yönelebilirler. Ancak dü?ünmeye dü?ünmeye, dü?ünmeye ü?ünmeye ve zamanla da unutmaya ba?lyyoruz. Ayetlerin ba?larynda ve sonlaryn ço?u zaman insanlar tefekküre havale edilirler. Yani ana hatlaryny ben söylüyorum ayryntysyny sen kendin bul denilir. Bu Yaradan'yn bize dü?ünmeye sevk ederek, duyulabilir dünyanyn üstündeki katmanlary dü?ünme kapysyndan geçmemiz içindir. Dü?ünme soru ve yanyt gergefinde örülerek görülen bir penceredir ki bunun aydynly?ynda mutasavver alanlaryn ve müte?ekkil yapylaryn mülkleri ve tarlalary açylyr ve biz bunlarla dünyamyzy geni?letiriz.
Y?te yöntembilimsel analiz PENÇERESY ile dü?ünme bir bulmaca kolayly?ynda DÜ?ÜNMECE haline geliyor.
Bu yüzden bana ait bir yetenek ya da ki?isel bir beceri olmayan "analitik düzlemin mantyksal kullanymyny" öneriyorum herkese.. çünkü bu zaten kendi maly, öz yetene?i ve kök becerisi.. bilmek ancak dü?ünmekle mümkün.. belki ba?ka canlylaryn ba?ka hayvanlarynda kendine has bir bilmesi ve tanymasy var fakat insanyn ilmi onun fikrine ve zikrine dayanyr. Ylmini açacak, ufkunu açacak ve ötesine götürecek tefekkür ve tezekkürün kökü ise USULDUR. Yöntembilimsel analiz dedi?im bu görsel çözümleme bize ?uurun ?u dört kapysynda da i?e yarayacaktyr:
AKS
KADR ---------- ?uur ---------- FARK
HADS
Bunlaryn her birini teker teker izah edebiliriz.. amma ?u kadaryny söylemek bile bize anlam çerçevesi veriyor:
Biz geçmi?i fark ve gelece?i kadr ederiz.. yani var olan geçmi?i ayyrt eder ?imdi var olmayan gelece?in kadir ve kyymetini biliriz.
Demek yatay eksen, ?uurun mazi ve mustakbelini gösteriyor. Dikey eksene gelince: gözümüz ?EKYLLERY ters olararak aks eder yani yansytyr zihnimiz ise SURETLERY düz olarak hads eder. Aksetmeye yansyma dersek hads etmekte "ansyma" olur. Yani neticeyi görürsen sebebi hads edersin, vasyta görürsen gayeyi hads edersin.. bak ?imdi ke?feettim.. hads'ler hadd'den kaynaklanyyor. Hadd, hudud ve synyr demek. Lugat baktym hem hads sözcü?ünün hem hadd sözcü?ünün (H)si ayni.. belki bilirsin arapça üç ayry h harfi var. ?imdi ?ekiller hatt olarak "görülür" ise suretler hadd olarak "görünür" ki biz buna görüngü (delalet) diyoruz. Bu yüzden aks etmeyi yani görüntü almayy yukaryya (zahire) hads etmeyi yani görüngü kurumayy a?a?yda (batyna)
Zaten daha öncede farky "EVVEL"e kadri "AHYRE" almy?tyk. Zaten "evvel ve ahir ile zahir ve batyn" hadid suresinin üçünde ayetinde zaman ve mekan kadrosu olarak gösterilmi? ve Ymamy Nursi bunu geçmi? Yslam muhakkik ve mütebahhirleri gibi külli anahtar görür. Modern Bilmin temeli olan Descartes'le ba?latylan Analitik düzlemin koordinatlary da buna dayanyr. Hasyly yöntembilimle yep yeni bir usul sunmuyor mevcut usule lojik ve metodik kullanym getiriyorum. ve bunu ö?renmek içinde çok zeki ya da pek bilgili olmaya gerek yok.. birazcyk ilgi, azycyk sabyr ve dayanykli bir takip gerektiriyor. Zaten dü?ünmeye ihtiyacymyz var.. elbette bunu kolayla?tyran yol ve yöntemlere ba?vurmak önce zamanymyzy alsa da sonra bu aldy?yny katlayarak geri verecektir.
Elbette bir makalede bilinen ?öyleri söylemek ve konu?mak adamy yormaz fakat burada yeni ve özgün dört, sekiz, onalty... kavramy ö?renmek ve ke?fetmek insany zorlar.. çünkü dü?ünmeyi gerektirir. Ama bu zorlu?a kar?yn dü?ünmede yöntembilimsel analizi kullandy?ymyzda kar?yla?tyrma ve yargylama süreçleri görsel çerçevede daha kolay hale geliyor. Amma buna aly?mak için ba?ta ciddi bir ilgi, dayanykly bir sabyr ve sürekli bir çaly?ma gerekiyor.
Y?te kalem böyle alyp ba?yny gitti.. yöntembilimin reklam ve propagadasyna dönü?tü.. ba?y?lana...
Bu yazynyn ba?ly?y "dü?man i?galinden kurtulu?" yazysyny götürmü?.. dü?ünemizin dü?many aly?kanlyklarymyzdan kurtulmak.. dü?üncemizin dostu aly?kanlyklary edinmek.. içinde yine DÜ?ÜNMEK gerekiyor ve bu dü?ünmek biraz farkly ama biz ona yine "dü?ünmek" dedik.. zaten insan yöntembilimsel analizle kendini ve zihnini ke?fe çykty?ynda öyle yeni basamaklar ortaya çykyyor ki sanki eli gözünü mü yoksa gözü elini mi geçiyor fark edemiyor.. sen el yerine dil, göz yerine dü?ünce de, meramymy anlarsyn.. Sanyrym zihnimden bazy i?galler var ki yöntembilimsel analizi tanytmak ve benimsetmekte zorlanyyorum. KURTULU?'u aryyorum.
Sa?lycakla kal.
Mustafa BU?UÇAM
SELÇUK Yazeri