ÖNYARGI
ONYARGI dizini içindeki dosyalar
Önyargy, yargylarymyzyn içinde bulunan delilsiz ve mesnetsiz tümceler ve dü?üncelerdir. Ancak bunlaryn ne kadar kanyttan yoksun ya da ne derece dayanaksyz bulundu?unu görmek ve göstermek kolay de?ildir. Bu nedenle bu iletinin dizinin içinde bulunan yöntembilimsel analizlerle konunun anlam çerçevesini belirlemeye çaly?tym ve sonunda yani yedincisinde içinde en az “ön-yargy” bulunan bir tablo elde ettim yani elde etti?imi dü?ünüyorum :)) ve bunu da a?a?yya yapy?tyrdym.
Bu tablo da ne demek istedi?imi yöntembilimsel analizi kullanan arkada?lar ?yp diye hemen anlamazlarsa da biraz gayretle kendilerine anlamly çerçeveye belirlemeye ba?lar. Yöntembilimsel analizi kullanmayan dostlar içinde düz yazy çerçevesinde bazy açyklamalar yapmalyyym ki hem kendim ön yargylardan olabildi?inde kaçmaya çaly?ayym hem de onlary yöntembilimsel analizin görsel dü?ünme yoluna ça?yrayym.
Eskilerin hükm-ü pe?in dedikleri önyargy fikir ve zikir marazynyn bir parçasydyr. Di?er üç parçasy ise fikr-i sabit (saplanty) sui zan ve gyybettir. Bu dört kavram bir bütünlük içerisinde a?a?yda yapy?tyrylan tabloda gösterilmeye çaly?yldy.. benim burada göstermek istedi?im yani üzerinde durmak istedi?im saplanty ve ön yargydyr. Önce diyagramyny vereyim.
MUHABBET-SYZ
VEHYM
GIYBET SUY-ZAN
zikir
MARAZ
Fikir
ÖNYARGI SAPLANTI
HAYAL
MARYFET-SYZ
Bilgi do?ru ve gerçek olmalydyr, kuralynca söylenen sözün ve önerilen dü?üncenin içeri?i doldurulmaly ve dayanakly bulunmaly ki ilim olarak kabul görsün. Aksi halde önyargy olarak damgalanyr. Ancak ço?u bilgilerimiz takribidir yani gerçe?i tam olarak de?il de yakla?yk olarak ifade eder. Bu ço?u zaman bir tahmindir, bir zandyr, bir farzdyr. Yakin yani kanytly ve sa?lam bilgi esas olmasyna ra?men bunu gerçekle?tirmek her zaman mümkün olamyyor. Hatta bilim de bilinenlerden bilinmeyenlere do?ru giderken vehim ve hayal derelerini ve denizlerini geçmek için faraziye (varsayym) ve nazariye (kuram) denilen kayyklaryndan yani “öndeme’lerden yararlanylyr. Bu öndemeler denilen ?eyin do?rulu?unu özellikle gerçekli?ini anlamak ve i?in ne oldu?unu anlamak için ortaya atylan dü?üncelerdir. “Uzak”tan bir bulut görürsün.. bu suyun buhary my yoksa ate?in dumany my ? Y?te bu uzakly?y yakynla?tyrmak için yapty?yn bütün çabalar, tarty?malar, ele?tiriler, de?i?tirmeler ve düzeltmeler bizim hayalden marifete ve ilme ula?mak için yapty?ymyz çabalardyr.
Hasyly önyargy, yargysyz infazyn tersidir.. yani yargyna delil, kanyt, dayanak ve mesnet getirmek için yapty?yn bunca tasarruftur. Sözlerin içinde önyargylydyr diye ciddi bir temizli?e kalksan sana birkaç cümleden fazlasy kalmaz diye dü?ünüyorum.. fakat öyle söz söyleyece?im diye desteksiz atmaya ba?larsan ortaya geyik muhabbetinden ba?ka bir ?ey çykmaz. Ciddi bir eserde özellikle edebi de?il de ilmi bir yapytsa önyargylary mümkün oldu?unca ayyklamak lazymdyr. ?öyle-dir böyle-dir diye de?il de böyle olabilir ya da ?öyle olabilir diye yakla?yk konu?mak lazym, kesin konu?ulursa çok sözlerimiz ön yargy olabilir. Böyle yazylara dyr-dyr diyorum ama buna ra?men ve ço?u zaman bundan da kaçynamyyorum.
Ykinci kavram fikr-i sabit.. yani saplanty.. yani do?ru olmayan ve gerçekli?i bulunmayan bir dü?ünceyi hatta aksi sabit olmu? ve ba?kalarynca de?i?tirilmi? ya da vazgeçilmi? bir gerçe?i aly?kanly?yna uyarak ve ezberini bozmamak yani de?i?tirememektir. Hükmü pe?in gibi bu fikri sabitte bir anlam ve bilgi marazydyr. Bu hastalyk biçim kaçynylmaz olan hatta gerekli fikir reflekslerimizden kaynaklanyr. Ynsan yenilenen bilgi kadar yinelenen unsurlarla bilgli ve bilim dünyasyny kurar. Bu ayniyet ve tekrir esasly fakat bozulmu? bir yineleme ve özde?lik yansymasy olan SAPLANTI ileri giderse zaten derecesine göre kuruntu, takynty yani hastalyk haline gelir. Ancak belli bir konuda ysrar yada güdülen bir amaçta inat dedi?imiz onur ve inanç konularyny saplantydan ayyrmak lazym. Disiplinli ve ilkeli insan kararly olur ve fikrini takib eder. Hatta “hakta sebat” olan yi?itlik de bu saplanty ile kary?tyrylyr. Do?ruluk ve dürüstlük u?runa insan çok suçlamalara ve küçümsemelere maruz kalabiliyor. Buna ra?men fikrini, davasyny ve misyonunu sürdüren insanlar, insanlara dünyanyn döndü?ünü sonunda ortaya koymu?lar.. ama ayny zamanda güne?in durdu?unu söyleyenlerde yanylmy?lar.. ya?am ve uygarlyk böyledir.. biz deneyerek ve yanylarak ö?reniriz…
?imdi arkada?lar "Bak.. böyle anla?ylyr düz yazylar yazyyormu?sun" diyecekler beklide.. ama zaten böyle içerikli yazylary HERKES yapyyor.. elbebtte bu da bir beceri ve gayret ister.. ancak bizim amacymyz dü?ünceyi yava?latarak yöntembilimsel analizin görsel çözümlemesi yoluyla dü?ünenlere arayy?larynda kullanacaklar bir ANLAM ÇERÇEVE’sini ö?retmek. Bunun içinde biçimsel konu?uyoruz fakat bunun bedeli de anla?ylyr olamamak.
Allah bizi ve sizi bu gibi fikir ve zikir marazyndan kurtarsyn. Özellikle kul hakkyna giren sui zan ve gyybetten korusun.
Sa?lycakla kalyn.
OSMANZYYA
Sentaks / sözdizimsel / BEYANÎ eksikliklerim VE
semantik / anlambilimsel / MAANÎ yetersizliklerim
için düz yazydan özür dilerim
http://sites.google.com/site/yontembilim/
http://sites.google.com/site/insanilim
http://groups.yahoo.com/group/BAKARA/
http://groups.yahoo.com/group/oku-ikra/
http://groups.yahoo.com/group/yontem-bilim/
http://groups.yahoo.com/group/insanbilim/
www.yontembilim.com
www.insan-bilim.com
|