Ö?RENMEKTEN ANLAMAYA

 

Gerçekleri deneyimde yanylmayla

do?rulary tarty?mada  yenilmeyle

bilgileri kitaptan örneklerle

buyruklary atalardan ö?ütlerle

güzellikleri dileklerden kyrylmayla

iyilikleri isteklerden çekilmeyle

ö?reniriz.

Ki hepsi bir tür okumadyr.

 

 

 

Kafile ile ?ehirden çykap giderken devesi birden sahlanan Nasreddin Hoca yere yuvarlanmy?. Ne oldu?unu anlayamadan üstüne çöken devenin altynda ferdaya, a?lamaya ba?layynca orada bulananlar Hoca’yy devenin altyndan çekip çykarmy?lar.

 

Bir vakit sonra kendine gelen Hoca,

-Ey müslümanlar, davenin bana etti?i cefayy gördünüz de?il mi ?

Yardym edin de ?unu tutup bo?azlayalym, demi?.

 

A?zyna tat bula?anyn gözü pekmez tulumundadyr.

 

Bir  ?eyi sevdirmenin  veya kabul ettirmenin yolu, onun lezzetine varmakla mümkündür. Anlatmaktan daha önemlisi, istenilen bir güzelli?i ya?amak veya onun tadyna ermektir.  Böyle olursa sürekli o güzelli?in pe?inde ve derdinde oluruz.

 

Mani

Secdeye varan ba?la,

Gözlerden akan ya?la,

Müslüman arkada?la,

Ne güzeldir Ramazan.

Bir Söz

Sonunda anladym: Ynsana hayat zindan. Lewis Caroll

 (SEMERKAND 2012 takvimi 24.07.2012  5 ramazan 1433 günü.. “Kulun afeti, nefsinin durumuna razy olmasydyr.”  Ebu Amr Ysmail b. Nüceyd (rah). )

Bir takvim yapra?ynyn arkasyndan aldym bu öyküyü ve dersi.. öyküyü ve dersi anladynyz my ? Dersi öyküye ba?ladynyz my ?

 

Bey öyküyü kavradym ve dersi de anladym.. fakat öyküyü derse ya da dersi öyküye  HENÜZ ba?layamadym. Ba? ekseriyetle bulunur , çünkü YORUM öylesine geni?tir,  vardyr fakat ?imdilik çykaramadym.

 

Kavramak ve anlamak iki ?eyi birbirine ba?lamaktyr.  Kavramda bir ady ba?ka  bir zydd  (kar?yt) ya da di?er bir nidd (benzer)   bir ad ile ba?larsyn. Anlamda  ise bir kavramy ba?ka bir kavram ile ba?larsyn. Anlatymda ise anlamlary  ve sözleri birbirine ba?layarak  belli bir konuyu (kar?yla?tyrmayy)  aydynlatyrsyn ya da herhangi bir sorunu (ba?ly?y) açykly?a kavu?turursun. Demek ki sonuçta ister “beyanyn söz dizim sentaks” olsun ya da “maanyn anlam bilimi semantik”y olsun BA?LAMAK suretiyle olu?turulmaktadyr.

 

?imdi burada iki türlü anlatym var:

BYRYNCYSY içerikli anlatym ki  bunu italik olarak dizdim.

YKYNCYSY biçimsel anlatym ki bunu da alty çizili  ve italik olarak dizdim.

 

Birinci YÇERYKLY  anlatym görsel ve i?itsel varlyklary ve olaylary, yapylary ve i?levleri, ödevleri ve görevleri,  nesneleri ve kimseleri, özellikleri ve nitelikleri, kimselerin isteklerini ve nesnelerin durumlary,  durumlaryn anlamlary ve amaçlary bize dillendirirken onlara anlamakta ve hatta açyklamakta, ya?ady?ymyz deneyim, birikim ve kazanymlara göre,  fazla zorlanmayyz.

 

Fakat ikinci BYÇYMSEL anlatyma gelince burada dil ve dü?üncenin soyut, kuramsal ve ayny zamanda KURU dünyasyna gireriz.. çünkü burada biçim ve suret biter mücerret ?ekil ve  mantyksal tasarym ba?lar. Bu bizim  yani bireyin ve ?urun derin devletidir.

 

Mantyk ne demektir ?

 

Mantyk konu?mayy ve nutku meydana getiren özdür. Dile can veren dü?üncenin biçimidir. Ömrümce matemati?i sevmedim.. kafam kalyn çünkü.. kyvrak zekadan yoksunum.. gel gör ki kader sonunda beni matematikten soyut olan mantyk ile bulu?turdu… Sonunda kendimi yöntembilimsel analiz sayesinde mantyksal ve biçimsel dünyanyn denizlerinde kuramsal ve kurgusal kulaçlar atarken buldum. Kafam kalyndyr fakat merakym derindir ve karakterim de tuttu mu byrakmaz..  Bu kalyn, derin ve byrakmayan karakterleri bir mermi yapyp manty?y delmeye çaly?tym… Manty?y delme?e çaly?an kendi delinir fakat mantykta asla  bir gedik açylmaz..  e?er kendi istemezse..  Öyle ise onu delmeden arkasyna geçen bir “dili?im” olabilir daha olmady bir “deli?im” bulunabilir. Bu deli i?e arayy? adyny veriyorum.. ama asla manty?y küçümsemeden, görsel ve i?itseli inkar etmeden..  çünkü soyut ve somutun ardynda bulunany aramak, gerekli olan ve fakat ayny zamanda yeterli olmayan bu dünya byrakmak anlamyna gelmiyor. Bu dünyanyn ardyna geçilmedi?inde önünde sadece doyumu olmayan bir dolduru?tan ba?ka bir ?ey yoktur. Ancak bizim “yokluk vucudumuz” üzerine giydi?imiz bir biri üstünde gömlekleri çykardy?ymyzda hasyl olan “bo?luk” bu dünya ile doldurulamaz. Bu yüzden mantuk örtüsünü yyrtamaz  ve nutuk perdesini delemesek de ?uurun bu özde?lik aynasyna yakyndan bakyp,  gerçek yüzümüzü görmeliyiz. 

 

Az önce facebook’ta mantyka  dair bir anekdot okudum:

 

Ö?renciler o yylyn ders programlarynda yeni bir ders oldu?unu farkederler.
Dersin ady Mantyktyr ve derse ya?lyca bir profesör girecektir.
Nihayet, ilk mantyk dersi ba?lar.:

 

Çocuklardan biri söz hakky isteyerek:

-Sayyn hocam, mantyk bize ne ö?retier ? Lütfen her ?eyden önce bunu anlatyrmysynyz?, ricasynda bulunur.

 

Hoca, kendine merak ve ?üpheyle bakan talebelerine:

-Mantyk dersinin insanlaryn dü?üncesine yapty?y etkiyi anlamak biraz güçtür. Onun için bu sizlere bir örnekle açyklamak istiyorum, der.

 

Farz edin ki maden oca?yndan iki insan çykyyor: Birisinin üzeri tertemiz, di?erinin ki kömür karasy içinde… Bunlardan hangisinin yykanmasy lazymdyr ?

 

Ö?renciler hiç tereddüd etmeden;

-Elbette kirlisi, diye yanytlarlar.

 

Hoca, tebessüm ederek:

-Y?te evlatlarym, der…

Mantyk bu soruyu yanytlamadan önce ?unu sorar:

“Nasyl olurda bir maden oca?yndan çykan iki ki?iden birinin üzeri tertemiz iken di?erin ki kirli olabiliyor ?”

 

Buradaki öykü  örne?iyle  MANTIKSAL KONULARIN içerikten ziyade biçimle ilgili oldu?u belirtilmek isteniyor.  Örnekte manty?yn, içeri?in kirli ve temiz  olmasyndan ziyade biçimin birinin kara oldu?unda ayny zamanda di?er  beyaz biçimin, ikisinin  bir arada bulunamayaca?ynyn ö?renilmesi oldu?u vurgulanyyor.

 

Biçimsel olan ?ekillerin dünyasynda kirli ya da kara, temiz ya da beyaz fark etmiyor.. ba?ka bütün zyt ve kar?yt konumlar için ortak bir (biçim) suret var ki biz (ben)  bu biçimsel konulardan bahsetmeye (tasarym) ?ekil  diyoruz. Bunun ça?da? ady kavramsal tasarym...  tasavvur-u ?ekil.. Bunu hipotetik ve kategorik iki durumun ayyrymyny felsefe dünyasynda ba?ka ba?ka adlar ço?u kimse yapyyor sadece  ben yapmyyorum fakat buna suret ve ?ekil adyny ben veriyorum. Ancak  soyut konunun içine girince sen de diyeceksin bu yüzden “biz” diyorum. Göreceksin ki  biz, beni içerecek..  e?er içerikten biçime geçersen...

 

Peki ben bunu nereden biliyorum ?

 

Uygarlyk dil ve dü?ünceyi birbirinden tamamen ayyrt edemedi?i halde  ben kim oluyorum ki i?aretin sureti (biçimi)  ile delaletin ?eklini (tasarymyny)  birbirinden  ayyrt edebileyim ?

 

Elbette bu kolay olmady.. yyllarym verdim.. dilin tabanyna ve dü?üncenin zemine indim.. e?er bu dil denizinde kaybolma endi?esinden kurtulabilirsen ve bilgi okyanusunda bo?ulma tela?ynda olmazsan  sana da burada kulaç atmayy ö?retirim.. Amma önce bilinenlere ö?renci de?il bilinmeyenleri ö?renici olman gerekti?ini anlamalysyn.

 

Hiçbir ?eyin seni onun istemenle de?il onu seni istemesiyle ele geçirebilece?ini de unutmamalysyn. E?er bir ?eyi kendi iste?inle elde ediyorsan eninde sonunda onu yitireceksin. Ama bir ?ey seni istiyorsa o istemezse sen onu yitirmezsin. Öyle ise gerçekten seni isteyene dikkat et.. sende onu iste...  Morphis.. belki sen beni birkaç yyldyr aryyordun ama ben seni ömrümce arandym diyor Neo’ya.. ?ekil, sureti  yyllardyr aryyor fakat suret ancak kendinin kendine  yetmedi?ini anlayynca ?ekli arady…

 

Diyece?im o ki Yusuf, ben seni ömrümce aradym.. bulmaktan da umudumu kesmedim.. Ancak ?u var ki önce aklyny özgürle?tirmelisin yoksa özde?lik aynasynda tutuklu ve mantuk mektubunda yazyly ve nutuk dünyasynda hapis kalacaksyn.

Sa?lycakla kal.

 

Osmanziya

 

NOT.

Yukarydaki öyküde  hoca suret-i isimi deve ise ?ekl-i harfi gösterir.. çünkü hoca deveye isim harfe biner.. genellikle bu böyledir ki bazen tersi olur ve harf isme ve deve hocaya biner.. Bir i? tersine ve bir kural aksine dönünce insan ona ili?kin gerçe?i denemedeki yanylmayla ya?ar ve bu yanly?y  kaldyrmaya çaly?yr.. ki i?te asyl ö?renme budur. Bilgilenmenin bu kayna?y bu çaly?maya aly?ana a?yza bula?an bir tattyr. Ancak bu tat ögütlemekle de?il ya?amak ve ya?atmakla aktarylabilir. Bu bir tarikat syrrydyr bu instinkt ve inisiyatif ile ya da  illüstürasyon ve ilimünasyonla de?il ancak tarikatyn inisinasyonuyla  ile ö?renebilirsin.. Ancak tüm gerçek bu saydyklarymdan be?i iledir.. fakat ancak birini merkeze alynarak dördünü birden görebilirsin.. yöntembilimsel analiz illüstürasyonu etrafynda döndürerek gösteriyor.  Bu sayede, salih aklyn, sahih naklin, salim lisanyn ve selim kalbin hükm-ü kaziyenin vazgeçilmez faktörleri oldu?unu ö?rendim.

 

 

YAZININ DY?ER MEDYALARDA TANITIMI

 

FACEBOOK

 

Mananyn ayan olmasy anlamyn açyk olmasy my ? Bunun için beyana ve açyklamaya luzum var my ? Rasulullah  sallallahü aleyhi vessellem diyor ki;  ilim ikidir..  biri dilde olan ilim ki bu ademo?lunu Allahyn bir hüccetidir, di?eri kalbte sabit olan ilim ki asyl faidele olan ilim budur... Beyan noktadan ba?lar hattan harfe, oradan kelimeye oradam cümleye oradan kyyasa gider kar?yla?tyrmalarla bize KONU'sunu anlatyr. Sende bu konu?mayla KONUM'unu bulursun. Siz hala KONUT'ta oturdu?unuzu sanmayy sürdürün.. Yerini aramyyorsan nerede oturdu?una da önem vermezsin..

 

MESLEKY SYTE

 

Görmek, bilmek, anlamak, inanmak.. giderek derinle?en ö?renmelerimiz…

E?er do?rular ve e?riler garyna girersek söz dedi?imiz DE?ER  bilgi ve buyruk verirken gerçeklere yakla?tyryyorsa ögütlenmeye ve örneklenmeye de?erdir.. aksi halde içinde bulundu?umuz  GÖRÇEK ile vehimden uzakla?amaz ve hayalden  kaçamayyz.

 

 

 

 

Düzenleyen osmanziya - 28-Temmuz-2012 Saat 04:48