RETORİK VE DİYALEKTİK
Şansıma bak ki Max Tegmark’ın Yaşam 3.0 kitabı Hariri’nin kitabından önce okumuşum. Bu güne kadar yoğun reklam karşısında Hariri’nin kitabını gözümde öyle büyütmüşüm ki okuyunca ancak Yaşam.2.0 derecesinde kaldığını gördüm.. Max Tegmark kadar evrenselliği ya da David Eagleman kadar bilgi derinliği yok. . zaten yazar ne kadar tutulursa o derece derinlikten uzaklaşır. Çünkü halka açık ve seçik hazır bilgi ve içerik sunmanın gereğidir bu. Ticaretin ve şirketin reklamı.. siyasetin ve partinin propagandası gibi ideolojinin ve dinin gereği de sistematiğini rasyonalize ve realize etme yolunda ustaca bir hikaye sunmaktır. İşte bu iş burada başarılı bir şekilde yapılmış görülüyor. Ancak bize de şunu da gösteriyor TARİH tabiattan daha çok yoruma açık bir alan. Bu yüzden tabiatın bilimi yapılır ve fakat tarihin yapılmaz.. sadece yorumu olur.
Kitabın başındayım.. ancak girişteki yaklaşımdan anlaşılıyor ki anlatımı sadece ideolojisinin ve dininin realize ve rasyonalize edilmesi değil.. çağından.. insandan ve çağın ve insanın sorundan da YAKINILMASI söz konusu.. hem de KIŞKIRTICI bir şekilde.. hiçbir din ve ideolojiden çekinmeden.. ancak bu yakınmanın da samimi olmadığını düşünüyorum.. çünkü bu yakınma ile de davasının haklılığını göstermeyi amaçlıyor.. sorunu çıkartan düşüncesi ancak çözümü olarak yine düşüncesini önerebilmek.. gerçekten çok iyi bir retorik ve cerbeze ustası olmayı gerektirir. Hem teknolojiyi doğadan uzaklaşmasından sorumlu tutacaksın hem teknolojiyi çıkaran bilimi geleceğin dini yapacaksın.. hem ideolojiyi insanı insandan uzaklaştırmaktan sorumlu tutacaksın hem kadın ve erkeğin arasını açarak çekirdek aileyi yıkacakasın.. her ne ise bütün bunlarla kitabı bitirdiğimde hesaplayacağız İnşaallah.
Sokratın dediği gibi insan hiçbir şey bilmez değil.. bilir lakin bildiğini karıştırır. Bu hepimizin handikabıdır.. bu açığı bazen kapatırız ama çoğu zaman açık kalır: Metinle manayı fark etmeyen HOCALAR, din ile dindarı tefrik etmeyen YAZARLAR, dili ve dini iltibas eden AYDINLAR, beşeri dünyadan ayıramayan FELSEFECİLER, hakk ve hakikatı karıştıran FİLOZOFLAR eğer TANRI hakkında konuşurlarsa O’nu saydığım İNSAN ve KAİNAT uçlardan ayıramayacaklardır.
Tanrı ne insan gibi eşya ne de kainat gibi eşyadır.. insan esmasıyla ve kainat hüsnasıyla O’nu ansıtır ve yansıtır fakat insan diline ve düşüncesine (kitapla nüzul ve nebi ile rusul eden) inen TANRI.. ne insana benzer ne de kainata benzer. Ancak halkın teşbihi ve aydının şüphesi tefrit ve ifrat uçlarında orta yolu bulmakta zorlanır. Zaten din de kolay olsaydı onun külfet ve teklif olmasına gerek kalmazdı.
Din imanen kolay ve fakat amelen zor bir yoldur.. din dışı ise amelen kolay ve fakat imanen zor bir alandır.. bu alan şu yola geçmek bizden gayret ve dikkat istiyor. Bu olmayan özgürlüğü ve bulunmayan sonsuzluğu elde etmenin bizden çaba ve aykı (dikkat) ve özen istediğini gösteriyor.
Evet, kitabı okuyun çünkü yakınılanlara bakılırsa sorunların saptanması yolunda değerli bilgiler, düşünceler ve görüşler elde edeceksiniz. Ancak çözüm hakkında kararı mutlaka kendiniz vermelisiniz. BAŞKALARININ Sorunların saptaması ve çözümleri araması elbette değerli bir çalışmadır. KENDİNİZİN önerilen çözümlerden ziyade kendinizin çözümler bulması bundan daha değerli ve önemli bir çabadır.
Şunu hiç unutmayalım ki Düşün-ce’yi savunmak (RETORİK) başka, düşün-me’yi işletmek (DİYALEKTİK) başkadır.
Düşün-ce’yi savunan retorik ekonomik ve politik bir çıkardan doğan hukuksal bir çalışmadır.. düşün-me’yi işleten Diyalektik sosyo kültürel bir yarardan çıkan bilimsel bir çabadır.
Bu nedenle mal ve hizmet sunmanın uzantısı olan retorik (cerbeze) hakikatını satmakta yararlanılan bir araçtır.. keza kimlik ve kişilik kazanmanın bir belirtisi olan diyalektik (cedel) hakikatı aramakta kullanılan bir aygıttır.
Aygıt ve cihaz kullanılması , alet ve araçtan yararlanılmasından daha zor bir iştir. Çoğu kişi bilgisayar işletmeni olabilir ancak pek az kimse bilgisayar programcısıdır. Bu yüzden bilgiyi işleyerek sunan Haririnin kitabı daha çok satar ve fakat bilgi işlemeye çağıran diğerlerinin ki daha az satar.
Bilgi, sevgi, saygı ve sağlıcakla kalınız.
28.02.2020 Üçyol-İZMİR
|