BYR DOKTORUN MESLE?YNY BIRAKI?ININ SEBEPLERY
Bir yyl önce ba?ladym ben bu greve. Kendi çapymda, hasta bakmaktan vazgeçtim. Kime ne?
Çok dü?ündüm yazmaya ba?lamadan önce. Nasyl anlatmaly, diye. Madde madde syralamak çok kuru geldi. Çok da uzatmamalyyym, diye dü?ündüm. Bir taraftan da anlatacak o kadar çok ?ey var ki….Sonra dedim ki, örnekler vereyim, okuyan kyssadan hisse, anlasyn. Ylk aklyma gelenle ba?layayym.
Ykinci çocu?a yedi aylyk hamileydim. Ylkinde asistandym. Bu sefer uzmanym ya, farkly olacak. Ne fark edecekse? Ylkinde, bebe?im iki aylykken sekiz nöbetle dönmü?tüm hastaneye, güya süt izni alty aydy o zaman. Nöbet dönmez demi?ler, ba?lady?ymyn ikinci günü listeye yazmy?lardy. Biliyorum, ben böyle olaca?yny, anlatmasy öyle zor ki. Bir ?ey hemen ba?ka bir ?eyi ça?ry?tyryyor. Evet, yedi aylyk hamileydim ve çok kötü bir trafik kazasy geçirdik. Arabamyz pert oldu, emniyet kemerinin izi vücuduma derin bir morluk olarak çykty. Erken do?um tehdidi atlattym. Rapor almadym, çünkü çaly?ty?ym birimde tek uzman doktordum. Kazadan iki hafta sonra, bu sefer gece yarysy bir sarho? sokakta ne kadar araba varsa çarpty. Bir kalp çarpyntysy tuttu beni. Biliyorum ki, anksiyeteden. Durmady, sabahy sabah ettim. Sabah bir kardiyoloji uzmanyna gitmeye karar verdim. Erkenden aradym hastaneyi, poliklini?e gelemeyece?imi söylemek için. Telefonu birbirine ba?layan ba?layana. Kimse sorumluluk almak istemiyor. Sebep, ö?leden sonraya gün önceden verilmi? internet randevulary. Sonunda, dayanamadym “Öldüm ben bugün, tamam my!” dedim kar?ymdakine. Be? dakika sonra o bir türlü ula?amady?ym poliklinikten sorumlu ba?hekim yardymcysy arady. “Dr hanym, sabah adynyza yazylmy? yedi sekiz hasta var, n’olacak?” diye sordu.
BU MESLE?Y, BEN DE YNSAN OLDU?UM VE HASTA OLMA HAKKIMI KULLANMAK YÇYN BIRAKTIM.
Anadolu’nun büyücek ?ehirlerinden birindeyim. Haftada iki gün heyet var. Her heyet gününde en az yüz, yüz yirmi hasta var. Ço?u özürlü veya bakyma muhtaç raporu almak için gelmi?. Raporu alyrsa, devlet para verecek. Diyaloglar:
1) Hasta yakyny: Muayeneye gerek yok doktor!
Dr: Ben muayene etmek için varym.
Hasta yakyny: Ymzala da ?u ka?ydy bitirelim i?imizi. Daha dola?acak çok kapy var.
Dr: Bu kadynca?yz Parkinson Hastasy. Hiç tedavi aldy my?
Hasta yakyny: Neyse ne hastaly?y. Bu saatten sonra tedavi mi olur!
Dr: Tedavi edilirse belki de kendi i?ini görür, bakyma ihtiyacy kalmaz.
Hasta yakyny: Sen imzala, biz bakaryz.
Dr: Hastanyn tedaviyle durumunun düzelece?ini dü?ünüyorsam özür derecesi veremem. Poliklinikten takip edelim, ilaçlar i?e yaramazsa o zaman yeniden de?erlendirelim. Olura olmaza verilen bir ?ey de?il bu bakym parasy
Hasta yakyny: Sana my kaldy kadyn, devletin parasyny dü?ünmek! Allah belany versin!
BU MESLE?Y, DURDUK YERE BELA ALMAMAK YÇYN BIRAKTIM.
2) Dr: Eee.. sen geçen hafta da iki özürlü çocuk getirmi?tin. Onlar da my senindi?
Hasta yakyny: Hee..
Dr: Kaç çocu?un var senin?
Hasta yakyny: On iki.
Dr: Kaçy özürlü?
Hasta yakyny: Sekiz. Bazysy akyldan, bazysy hem vücuttan, hem akyldan.
Dr: Karyn akraban my?
Hasta yakyny: He. Teyze kyzydyr. Akly da kyttyr.
Kaba bir hesapla 8×500 TL = 4000 TL. Vergisiz, temiz gelir
BU MESLE?Y, YNSANLARI E?YTYLECE?Y YERDE YANLI? YAPMAYA DEVAM EDYYORLAR DYYE HEPYMYZYN KESESYNDEN HOVARDACA ÖDÜLLENDYRYP, YNSANLARIN A?ZINA BAL ÇALARAK KENDY HANELERYNE YAZILAN SEÇMEN OY’UNA ÇEVYRDYKLERY YÇYN BIRAKTIM
3) Dr: Ne kadarlyk bu bebek?
Baba: Yki aylyk.
Dr: Sorunu nedir?
Baba: Anne sütü almyyor.
Dr: Dudak, damak yary?y filan my?
Baba: ?ükür, yok öyle bir ?ey. Bir kusuru yok, her ?eyi tamam, ma?allah.
Dr: Siz niye geldiniz peki?
Baba: Devlet memuruyum. Mama parasy almaya geldik.
Dr:??
BU MESLE?Y, YNSANLARIN AÇ GÖZLÜLÜKLERYNE ARTIK DAYANAMADI?IM YÇYN BIRAKTIM.
Bel a?rysy olan hastanyn muayenesi bitmi?, reçete yazaca?ym, soruyorum, “Yakynlarda a?yr kaldyrdynyz my?” Hasta, kollaryndaki bileziklerini ?yngyrdatarak cevap veriyor, “Allah kabul ederse, iki kurbanymyz vardy. Malum onca et, indir kaldyr..Ondan oldu herhalde.” Önümdeki ekrana bakyyor, bakyyorum. Hasta Ye?il Kartly. Hastanyn “Dr hanym en iyi ilaç neyse ondan yaz. Bir de MR çektirsen iyi olur,” demesi ile kendime geliyorum.
BU MESLE?Y, BENYM CEBYMDEN ÇALANLAR BANA HASTA HAKKINA DAYANARAK Y?YMY KULAKTAN DUYDUKLARIYLA Ö?RETMESYNLER DYYE BIRAKTIM.
Performans, performans. Kaç ki?i biliyor bu “Performans”yn ne anlama geldi?ini? Eminim ço?u ki?inin anlady?y “i?ini iyi yapmak.” Performans demek, puan demek. Poliklinikte bakylan hasta ?u kadar puan, hastaya diki? atylmasy bu kadar puan, hastaya muayene testi syrasynda x testini yapmak bilmem ne kadar puan. Ay sonunda listeler asylyr. Hastane birincisi bilmem kaç bin puan yapmy?tyr. Puanyyla orantyly olarak, döner sermayeden para alyr. Zeki insanlar anlamy?lardyr, hemen. Bu sistemin nasyl suistimal edilebilece?ini. Geçen yyl mesle?i byrakmadan bu konuda olanlary da iki örnekle anlatayym:
1) Acil kapyda Aile Hekimli?i sisteminden önce pratisyen hekimler duruyordu. Mantykly olarak önce hastayy onlar de?erlendiriyor, sonra ihtiyaç duyarsa icapçy konsültan uzman hekimi ça?yryyorlardy. Ne zamanki, konsültan ça?yrdyklarynda onlaryn puanyndan kesildi, o zamana de?in olura olmaza ça?yrdyklary uzmanlar bir nebze olsun rahat nefes aldy.
BU MESLE?Y MESLEKTA?LARIMIN PERFORMANS DENYLEN YLLETLE DAHA FAZLA KYRLENDYKLERYNY GÖRMEMEK YÇYN BIRAKTIM.
2) ?ehrin eski SSK hastanesinde tek nöroloji uzmanyydym. Poliklinik, acil, servis, EEG, EMG… hepsine tek ki?i ko?turuyorum. Mutluyum ama, çünkü sekreterler olsun, acil ekibi, servis hem?ireleri, EEG ve EMG hem?iresi olsun, nasyl iyi bir ekip, anlatamam. Canla ba?la çaly?yyoruz. Anadolu’dayyz. Hasta Ystanbul hastasy de?il, kimi ?ehrin di?er ucundan geliyor, çok uzaktan geldim, diyor, kimi de gerçekten 120 km uzaktan, da?yn ba?yndan geliyor. Biz u?ra?yyoruz, EEG ve EMG ile ne kadar hastanyn, ne kadar kysa sürede i?in hallederiz, diye. Bazen i?in içinden çykamady?ym oluyor, aryyorum Ystanbul’daki arkada?larymy, hocalarymy, hastalary onlara gönderiyorum. Arada sekreterler puanymy söylüyorlar, aklymda bile kalmyyor. Her ay daha ne kadar fazla yapabiliriz, randevulary nasyl yakyn zamana verebiliriz, diye u?ra?yyoruz. Malu, bakan “Ysteyen gece çaly?syn, kazansyn,” demi?.Ay sonunda di?er hastanede çaly?an e?im, oraya asylan her iki hastanenin ortak puan listelerine bakyyor (?ehirde bir Devlet, bir de eski SSK hastanesi vardy. Bir takym sebeplerle iki hastane birle?tirilmi?, tek ba?hekimlik ile idare edilmeye ba?lanmy?ty. Bu da ayry bir hikaye). Benim puan her ay bizim hesaptan en az 8-10 bin puan eksik. Üç ay böyle gitti. 8-10 bin puan o zaman, yakla?yk 2000 TL döner demek. Sonunda neden kesiliyor puanlarym, diye ara?tyrdy?ymda, yapty?ym EMG’lerden kesildi?ini ö?rendim. Neden? diye sordu?umda “Etik Komisyon” daki EMG’nin ne oldu?unu bile bilmeyen bir ba?ka bran?yn uzmany doktor arkada?yn karary do?rultusunda oldu?unu söylediler. Bir ay içinde o sayyda EMG yapamayaca?yma kanaat getirmi? kuruldaki arkada?, puany yüksek olan i?lerin üzeri çizilmi?. Dilekçeler gitti, geldi. Yalan Performans bildirmekle suçlandym, yani yapmady?ym i?i yapmy? göstermekle. Gönlüm o kadar rahat ki, her ?eyim ar?ivli, kayytly, raporlarymyn hepsi tamam. Israr edince, Bakanlyktan Soru?turmacy talep etmekle tehdit etti ba?hekimlik, yani hakkymda soru?turma açylmasy ile. Soru?turmacy istiyorum, diye dilekçe verdim. Sonra da istifa ettim. Dosya da kapandy, gitti. Elimde yazy?malaryn örnekleri, üstüne gideyim, dedim. Babasy bakanlykta olan eski bir arkada?ym,” Bo?ver, babama sordum, canyn yanarmy?,” dedi. Lanet ettim.
BU MESLE?Y, GERÇEKTEN HYZMET ETMEK YSTEMEME KAR?IN, KAR?ISINDAKYNY DE KENDY GYBY BYLEN, HAK YYYEN, NEREDEN GELDY?Y BELLY OLAN KUKLA YÖNETYCYLERYN DAHA FAZLA HEM HEKYMLYK, HEM DE YNSANLIK ONURUMLA OYNAMAMALARI YÇYN BIRAKTIM.
Fakülte giri?imle beraber, on sekiz yylyn sonunda, gerçekten severek yapty?ym mesle?imi byraktym. Kolay bir karar de?ildi. Doya doya emziremedi?im çocu?umdan, binbir zahmet beni okutan ana-babama, hocalaryma kadar o kadar çok ki?inin eme?i vardy ki o, on sekiz yylda. Benim alternatifim vardy, byrakabildim. Eminim, iki gündür grev yapan, yapmaya çaly?an, yapamasa da gönlü yapmaktan yana olan o küçük, marjinal, siyasi görü?lü arkada?laryn ço?u benim yerimde olsalardy, onlar da benim gibi yaparlardy.
?imdi artyk, mutlu ve huzurluyum. Performansy dü?ündürmeyen bir kazancym var. Çaly?ty?ym yerde, insanlar kibar ve nazik. Gün içinde durduk yerde hakarete u?ramyyor, tehdit edilmiyorum. Gece yata?a girerken, telefon ne zaman çalacak diye dü?ünmüyorum. Tamamen silinmeyecek olsa da, yava? yava?, insanlaryn çirkin yüzlerine ili?kin anylar berrakly?yny yitiriyorlar. Çocuklaryma insana inanabilmeyi ö?retme konusunda umudum ye?eriyor.
Ama…
Tam bir yyl oluyor, hasta görmedim. Hasta gözünde gördü?üm, o ?ükran duygusunu, felçli hastanyn ilk kez yeniden aya?a kalky?yny görmeyi, hasta bir lokma fazla yedi mi sevinmeyi, kafamda listeler olu?turup, adym adym ilerleyerek sonunda te?his koymayy, varsa tedavisi, tedavi etmeyi özledim.
Halk ba?yna ne gelece?ini bilmiyor, popülist politikaya alet oluyor. Nicelik olarak artan sa?lyk hizmetinin aslynda niteli?inin artyk syfyr bile olmady?ynyn farkynda de?il. Sayyn bakan ve ba?bakan, çuvaldaki bir iki çürük elma için tüm ambary heba etti. Çürük elmalar duruyor, onlar artyk muayenehaneyi de?il Performans Sistemi’ni kullanyyor.
DAHA ÇOK ANLATABYLYRDYM. UMARIM BUNLAR SYZE SA?LIK ÇALI?ANLARININ NEDEN GREV YAPTI?I KONUSUNDA BYR FYKYR VERMY?TYR.
Payla?ym için te?ekkür ederim.
Gözlüklerimi de?i?tirdim.. derecesi ilerlemi?.. göz var amma gözlüksüz olmuyor.. ya? ilerleyince o?ullarym ve kyzlarym yani ellerim ve ayaklarymda gözlerim ve kulaklarymda dahi ya?lanyyor.. sahi insanlykta ya?lanyyor mu ? Ya?landykça kemale mi eriyor yoksa giderek ilkelle?ip çocukla?yyor mu ?
At gözlükleri gibi birde aç gözlükleri pardon aç gözlüleri varmy? ? At gözlü ve aç gözlü..
Ynsanyn yakynsak ve iraksak merceklerle görme sorunu halletmesi kolayda at gözlü?ü ya da aç gözlü?ü takarsa bu sefer gözlük deva de?il dert oluyor.
Eskiden sorun sistem sorunu sanylyrdy.. yani sistemi koduk mu oturtur du.. Bunun için ya?asyn Sosyalizm.. gebersin kapitalizmin sorunlary çözece?ini sanyrdy.. Ya?asyn özgürlük, var olsun e?itlik demenin bir yarary yok.. insany ülküleri ya da ilkeler kurtarmyyor.. Ya?asyn ?eriat demeninde bu nedenle bir anlamy yok! Sadece ilkeni, ülkünü ve idealini belirtirsin o kadar! Ama önemli olan dedi?in de?il yapty?yndyr. Ynancymyz çok de?erli olabilir, idealiniz pek yüksek olabilir, ancak örnek ve uygalamalaryny görüp göstermedikçe kendimize ve ba?kalaryny fazla bir yarary olmuyor.
Uygulamaya gelince.. gördü?ümüz gibi tüm mesleklerde ve i?lerde sorunlar çykyyor. Bir yasadyr, kantite arttykça kalite dü?er.. niceli?in sayysal üstünlü?ü ile niteli?in sözel üstünlü?ü kavga etti?inde.. sözel üstünlük öne çykyyor, ama sayysal üstünlük onu mumla aratyyor. Çok keyfiyetli elmaslar yanynda kemmiyeten ta?laryn çok olmasy ve de?erlerinin azalmasy onlara ihtiyacymy kaldyrmyyor.. çünkü ta?larla binalarymyzy yapyyoruz.
O zaman yurt-ta?lar ta?lar my ?
De?ildir.. sert ve katy bir cisim olarak ta?laryn ta?ly?ynyn bir de?eri vardyr.. elmasta olsa mermer de olsa ta?lar, sertlik ve katylyk özellikleri ile i? görürler. Ayny ?ekilde kaliteli ve kalitesiz tüm insanlar YNSANLIK de?eri olarak uygarly?yn vazgeçilmez ö?eleridir.. insanyn de?eri bu gün dibe vurmu?sa yaryn yükselmeyece?ini kimse söyleyemez.
Ynsanlyk bulunulan statik bir durum de?il, yükselmesi gereken ve synyf atlamasy iseten bir duraktyr ve bunun çyky? yeri de iki dudaktyr.
Özetle artyk sistemlerin ne oldu?unu gördük.. ilkelerin ve ülkelerin ne oldu?unu biliyoruz.. amma ekmek ve özgürlü?ümüz birlikte verecek e?itlikleri bekliyoruz.. dilimize ve dinimize saygy gösterecek uluslary aryyoruz.. güvenli?i ve bary?y sa?layacak ülkeleri özlüyoruz.. bilgi toplumu ve hukukuk devletinin gerçekle?mesini bekliyoruz. Sonuçta sorun küresel i se çözüm bireyseldir. Bu denklemde küre ile bireyin bulu?masyny sa?layan, ulusal kalkynmasyny sa?layacak toplumsal DE?Y?YMYN dünyanyny bir yerinde ba?layaca?yndan umutluyuz... Malumdur her ?ey yer ve yyl içinde cereyan eder.. bu yerin do?unun ve batynyn ke?iti?i bir CO?RAFYA olarak neresi oldu?unu kestiremeyebiliriz, bu yylyn geçmi? ve gelece?in kavu?tu?u bir TARYH olarak ne zaman olaca?yny bilemeyebiliriz..
Amma onun küçük bir örne?ini ve minik bir birimini bu yyl kendi evimiz yapabiliriz.
Nasyl my ?
De?i?irek...
Dünyanyn en zoru i?i de?i?mektir.. bunun en zoru da kendini de?i?tirmektir, bundan daha da zoru ba?kasyny de?i?tirmektir.
Öyle ise bir ortadaki i?e yapalym.. kendimizi de?i?tirmek.
Yeni yyl yakla?yyor ve herkese beyaz sayfalar açyyoruz..
o zaman biz niye kendimize yeni bir giri?imi ba?latan temiz bir sayfa açmyyoruz ?
Defter onaylamak kolay.. fakat dürüst, yüksek cirolu ve verimli bir bilinço çykarmak zordur.
Zoru kolay, kolayy zor yapa gizem ise giri?ime ve de?i?im ba?lamak ya da ba?lamamaktyr...
Siz ba?lamayy tercih edin ve kötümser olmayan... ve BA?LAYIN.
Gözünüzdeki at gözlükleri ile gönlünüzdeki aç gözlüklerinizi çykaryn, atlayyn
Korkmadan atlayyn.. çünkü kimse ilk atlayy?da ba?aramamy?tyr, en azyndan çykarmayy unuttu?unuz gözlükleri kyrarsynyz.
Sa?lycakla kalyn.
Osmanziya