(*3*) MATH

Bilindiği gibi metriks, matematik bir araçtır, belki matematiğin başka bir adıdır. Çünkü metriks; Geometrik eğrileri(nicel sürekliyi)  , aritmetik (sayıl süreksiz) formüller haline getirir. Bilgisayarın belleği de , bilgileri bu metriks formatında  saklar. Yani bellekte datalar, köşeli yani  “Kübik”  bir ortamda, üç boyutlu bir hacim şeklinde tasarlanrak  depolanır.

 Şayet  altı yüzlü  kübik  ortam yerine yuvarlak “Konik” yani küre ortamında tasarlanarak saklanabilseydi, biz sadece belgeyi değil bilgiyede saklayabileceğimizi ve bu yüzden belge sayar yerine bilgisayar yapabileceğimizi düşünüyorum. Bu neticeye ulaşmanın İkinci koşulu, bilgi tasnifinin yani verileri saklama ve erişme yönteminin , gerçeğe giderek daha çok “dos”tlaştırılıması. Böylece gerçekte bilgiyi değil belgeyi sayan bu önümüzdeki belgesayarın,  pro-tasar pro-karar yani ilm ve hüküm öncesi bilgiyi hazırlyabilen bir gerçek bilgisayara haline getirilebileceğini umuyorum. 

Biz matematik metriksten söz ettik fakat yöntembilimsel  şema, sadece sol kenarda  lineer çalışan math metriksi değil sağ kenardaki  lojik, üstteki linguistik, alttaki metodik metriskleri de içeren bir arayışın peşindedir. Donanım ve yazılım ile insan  ve makine etkileşimi geleceğin senaryolanandığı film olan  MATRİX’i oluştarabilir; korkutucu ve ürkütücü sonumuzu hazırlayabilir. Yani metriks META-RİSK olabilir. 

Ama şunu biliyorum ki insan (ins)  ve kainat (kevn)  bir bütündür ve “insan” bu bütünün kökenidir. Hem bütün hemde köken, kaderin,  takdirinde ve koordinesinde, kudretin tasrifinde ve kontrolündedir. Onun için “kadere iman eden kederden emin olur.” Şimdi insanın evrendeki yerini arayanlar “kendilerini bulup” kurtulduklarında yani gelecekte,  evrenin insandaki yerini aramaya başlayacaklar. 

Metrik konusuna girmeden önce onun başka bir adı olan matematik üzerine bildiğimi söylüyorum. Bilmediğim ise nihayetsizdir. Matematiği öz işlevini temsil etse, eskilerin  riyaziyat (hesab ilmi)  dedikleri bu matematik  ilminin  bu “metriks” fonksiyonuna “BERZAH” demek isterim. Bu arayüz/interface daha geniş anlamlarda, cerb ve cebr alanları beyninde  cesettir, zecr ve cezr  okyanusları maracındaki cereyandır, cezb ve celb aşamaları mabeynindeki davettir, lafz ve mana işlemleri beyanındaki  delildir.  Böylece bu metriks  keyword’unun takibinden de kurtalmak istiyorum. Ama yerleşinceye kadar metriks demeye mecburum.

Bildiğim kadariyle math, geo-metri ile aritme-tik’i birleştiren bir ilim. Başka bir ifade ile  riyaziye, hesab ilmi ile hendese ilmi arasında bir arayüz (berzah-interface) dür.  Başka bir ifade ile de, lojiko-matamatik hakikatın (yani ayniyetin) yani mantık ve matamatik gerçeğin (yani özdeşliğin) sol yüzü. Matematikçi sizsiniz yanlışsam düzeltiniz. Reel Nisbi ve Rasyonel Kutbi uçlarıyla İmkanın gözlenmesinde ve dillendirilmesinde  kullanıldığı gibi  Vucubun uslamlamasında ve simgelendirilmesinde bu Lojiko-Matematik araçtan yararlanılabilir. 

Özdeşliğin sağ yüzü formel mantık, totolojik  aynlar ve kategorik makuleler somut gerçeklikler hakkında bize fazla bilgi vermezse de sol yüzü olan matematik; somut gerçeklikler, emprik veriler,  gayrlar ve hipotetik mahsusalar  hakkında oldukca değerli bilgiler tespit ettirirler. Bu tespitle yani “mizan”ın yani ölçü ve birimlerin ve buna bağlı olarak ölçüm  ve tartımın bilimlere girmesiyle bu “yetkin” MANTIK “ilm”i ve buna bağlı olarak matematik  ara yüzde “tomurcuklanan”   yüzlerce “gelişen”  “bilimlerin” in türemesine ve uygarlığın üremesinin faktörlerinden birisi  olmuştur. 

Logos (logic) kavramın  Ratio (nüha) , Nous (akl), Nomos (Lisan), Language (Lüga) , Kosmos (Kevn) ve Homos (İns) kavramlarıyla ilişkisini irdelemek konumuzu aşar. Bu kavramları da bilgiçlik olsun diye değil, işin çok yanlı ve  yönlüğünü belirtmek için sıraladım. Zaten bu berzah web sayfamın yöntembilim bölümünde betimlenmeye çalışılmış fakat önemli olan “açıklama” getirebilmek.. Elbette bunu işi sadece “indirgemek” olan pür matematikçiler yapamaz.. bilim felsefecileri yapacaktır.